Chris DiBona Yazar hakk�nda: Chris DiBona Silikon Vadisi Linux Kullan�c�lar� Grubu'nda Ba�kan Yard�mc�l��� yapmaktad�r. Komilikten ileti�ima�� dan��manl���na kadar her t�rl� i�te �al��t�. �u s�ralar Mountain View'da �slenmi� bir Linux kurulu�u VA Research i�in �al���yor. Yazarla �leti�im Kur

397.31 bogomips-Linux'da ve Sony Vaio 505gx'de 3 pound, 31000 ayak ve 3 kadeh �arap

�eviri: G�ne� Gonca Karada�

Saatte 510 mil h�zla seyahat ederken, teknoloji ile �evrelenmi�tim. 33000 ayak y�kseklikte bir Airbus A-320'nin 17c say�l� koltu�unda oturmaktayd�m. Tepedeki e�ya dolaplar� y�ksekli�inde as�l� olan ve Fred Savage'�nkinden ba�ka olmayan TV g�sterisi yay�nlamakta olan 22 k���k lcd video ekran� bulunmaktayd�. Bay Savage'�n en son televizyon g�sterimleri �zerine konu�maya dalmadan �nce g�sterilen filim Anne Heche ve Han Solo ile Alt� G�n ve Yedi Gece ad�n� ta��yordu. Burada as�l ilgi �ekici olan �ey, filmin senaryosunun temel olarak bir f�rt�nan�n ard�ndan meydana gelen bir u�ak kazas�n� ele almas�. Yani ben bir u�akta u�aklar�n yere �ak�lmas�yla ilgili bir film izliyorum. Tamamiyle ger�ek�st� bir d�nyaday�m. Fakat konuyu de�i�tiriyorum.

Bu yaz�y� yeni diz�st� bilgisayar�mda yaz�yorum, bir Sony 505gx, 3 pound a��rl���nda olan ve 2 gb'lik bir kal�c� bellek s�r�c�s�, 32 mb ram, ki 96'ya kadar y�kseltmek m�mk�n, k���kse de g�zel 10.4 in�lik 800x600 monit�r ve �u moda olan z�mb�rt�lardan bir mousepad. Linux alt�nda vi edit�r�n� kullan�yorum.

Anlatay�m, sizi bir �ekirde�i derlerken 30k feet'te pencere yap�mc�s� ve pencere i�letmenini �al��t�rmaktan daha �ok deli eden bir �ey daha olamaz. �al��t�ramad���m tek �ey sesti, dolay�s�yla onun �zerine derleyivermeye karar verdim. Anakart'ta Sony'nin ESS ses yongas� vard� ve di�er diz�st� bilgisayarlarda da ESS'i, �ans eseri, sanki bir 16 ses g�rle�tiricisiymi� gibi kullanmaya �al��t�m, bu benim �u anda yapt���m i�.

Daha �nceden, bir Pentium i�lemciyi (ki Sony'nin bu diz �st� bilgisayar s�r�m� 200 mHz mmx'e sahip) ve d�rt d�rtl�k �al��an bir APM (g�� �letimi)'ni yeniden derlemi�tim. Video yonga tak�m� 2mb'lik video ram'lik Neomagic 128xd'dir. XBF_Neomagic s�r�c�s� bu yonga tak�m� ile sorunsuz �al���r fakat ne yaz�k ki xspringies ko�turuldu�u takdirde performans�, xanim'in, xjewel ve di�erleri gibi di�er y�ksek yap�sal h�zl� �retim uygulamalar� kadar kusursuz �al��mas� gibi d��er (bunun s�r�c�n�n hatas� olup olmad���ndan emin de�ilim)

Sony'yi boyutlar�n�n k���k olmas� nedeniyle ald�m, fakat tabii ki e�er geni� monit�r ya da klavyeye yahut da tam boyutlu diz�st� bilgisayara al��m��san�z sizi �ok korkun� bir s�rpriz bekliyor. Bu diz�st� bilgisayar 1 pcmcia yuva'ya (slot) sahip ve ��k bir port de�i�tiricisini beraberinde getirmesine kar��l�k birle�tirim istasyonu se�ene�inden yoksun. Mente�eye g�m�lm�� olan pil, ortalama 2 saatlik bir �mre sahip bulunmakta ki bunun uygunlu�u bence normal kullan�mda ku�ku g�t�r�r, e�er yaln�zca vim ve benzeri �eyler kullan�yorsan�z ya da fareyle bir iki t�klama yap�yorsan�z, memnun edici bir pil �mr�yle kar�� kar��ya gelirsiniz. Fakat, bir ya da iki �ekirdek derlenmesi, pilinizin �mr�n� t�ketmeye yetecektir.

Bir moda k�lesi olan benim de sat�n al�rken ye�ledi�im yayg�n olan bir se�enek, cdrom'un diz�st� bilgisayarla g�rsel olarak uyum i�inde olmas�d�r. Bu cdrom s�r�c�s�, ne yaz�k ki yaln�zca �ok fazla enerji kullan�m� isteyen ac g�� alt�nda �al��makta, bununla birlikte g�c� USB (kullan��s�z serisel bus, �ngilizcesi:useless serial bus)'tan al�p 5 voltluk gerilimi CD �al�c�s�na gerekli olan, ama bunun yan�s�ra pil �mr�n� �ok rahat t�ketebilecek 6 voltluk gerilime �evirmekte. Bununla da ancak bir, en fazla iki �ekirdek kurulumu ger�ekle�tirilebilir.... fakat, zaten piller ne i�in var? Bu arada, benim kurulumum tamamland�, �imdi yeniden ba�lat�p ses donan�m� ne alemde ona bakmal�y�m...

Evet! �u an ses d�zenini elde ettim, yan�mda oturan insan�n can� biraz s�k�ld� ama en az�ndan Linus'un Linux s�zc���n� nas�l s�yledi�ini biliyorlar. .config, xf86config dosyalar�m� ve bunun i�in k���k d�zeltimlerle etkinle�tirilmi� �ekirde�imi sanaly�reme yerle�tirece�im (a�a��daki kaynaklara bak�n�z). Asl�n� s�ylemek gerekirse, bu diz�st� bilgisayar, her y�n�yle �nerebileceklerimden biri. Ger�ek bir tasar�m harikas� ve o mor par�lt�l� magnezyumdan kasas�yla sanki sallan�yormu� gibi g�r�n�yor. Daha �nce de de�indi�im gibi, bu diz�st� bilgisayar 32 mbl�k, 96 mb'a da ��kar�labilir bir ram ve 2 gb'l�k kal�c� bellek s�r�c�s�ne sahip. Tek sorun, d�z yaprak ekranl� bilgisayar'�n (notebook) kurulumunun windows olmas�, bu y�zden kat� tekerin bir b�l�m�n� parasal yat�r�m tabanl� bir i�letim sistemine (legacy operating system) ay�rd�m. Bunlar�n yan�s�ra, Vaio CD �al�c�s� Linux ile uyumsuzdu, neyse, ne yapal�m. Diz�st� bilgisayar�m� bir an �nce �al��m�r hale getirmeyi umuyorum, e�er bilgisayarla birlikte gelen PCMCIA kart�n�n bir ATA aray�z� gibi g�r�nd���n� de g�z �n�nde bulunduracak olursak bu i�i ba�armak o kadar da zor de�ilmi� gibi g�r�n�yor. Bu bilgisayar� piyasada 1800$'a bulabilirsiniz, bense bilgisayar�m� bu fiyattan 200$ daha az�n� �deyerek ald�m.

ALS'de g�r��mek �zere!

Kaynaklar:

Sony bi�imlendirimleri ve di�er �eyler... http://www.dibona.com

Silikon Vadisi'ndeki Linux Etkinlikleri i�in http://www.svlug.org

U�a��n �reticisine ula�mak i�in http://www.airbus.com

Yaz�n�n dergiye gelen asl� �ngilizce'dir.