[LinuxFocus-icon]
Ev  |  Eri�imd�zeni  |  ��indekiler  |  Arama

Duyumlar | Belgelikler | Ba�lant�lar | LF Nedir
Bu makalenin farkl� dillerde bulundu�u adresler: English  Castellano  Deutsch  Francais  Nederlands  Turkce  

convert to palmConvert to GutenPalm
or to PalmDoc

[Photo of the Author]
taraf�ndan Guido Socher
<guido.socher(at)linuxfocus.org>

Yazar hakk�nda:

Guido uzun s�reli Linux hayranidir. Evindeki b�t�n bilgisayarlar bir ag ile birlestirilmistir.



T�rk�e'ye �eviri:
Hasan S�nmez <hasan(at)be.itu.edu.tr>

��erik:

 

Ev Network'�, S�zl�k ve Genel Bak��

[Illustration]

�zet:

Network g�n�m�zde giderek pop�ler olmakta. Eski 486'niz bir dosya sunucusu olarak veya ayni anda �esitli bilgisayarlardan internet ailesine giris i�in IP-Maskelemeyi �alistirmada kusursuz �alisabilir. Bu yazi, bir ev agi kurmanizda size temel bir fikir verecektir. Network'le ilgili olarak literat�rde bilmek istediginiz s�zc�kleri a�iklayacaktir. Yazinin odak noktasi, k���k �l�ekli bir ev network�d�r.

_________________ _________________ _________________

 

10Base2

Bu, e�eksenli bir kablo boyunca uzanan 10MBit/s' lik Ethernet' ten ibarettir. Kablonun her iki ucu 50 Ohm' luk diren�lerle s�n�rland�r�lm�� olmal� ve toplam uzunlu�u 185 m' den daha uzun olmamal�d�r. Kartlar aras�ndaki minimum mesafe 0.5 m' den daha fazla olabilir. Network kartlar� bir T-ba�lay�c�s� yard�m� ile bu kabloya ba�l�d�r. Hi�bir merkezi ba�lant� gerekmemekle birlikte b�t�n kartlar do�rudan kabloya ba�l�d�r. Bu belki de bir ev network�n�n kurulmas� i�in en ucuz y�ntemdir. Hatta buna 'ucuz-network' da denilir. Kablonun do�rudan network kart�ndan di�er karta (bus topology) �al��mas� �nemlidir. Kart ve T-ba�lay�c�s� aras�nda ba�ka herhangi bir kablo olmamal�d�r.
10Base2
 

10baseT

10MBit/s' lik Ethernet b�k�l� kablo �ifti halinde kullan�l�r. Her kart b�k�l� kablo �iftleri arac�l��� ile g�bek olarak adland�r�lan merkezi bir noktaya ba�l�d�r. Kart ve g�bek aras�ndaki kablo uzunlu�u 100m' den daha uzun olmamal�d�r. E�er sadece iki kart� ba�lamak isterseniz g�be�i devreden ��kart�p bir ters-ba�lant� kablosu kullanabilirsiniz.
10BaseT  

100baseT ve 100baseT4

Bu tip network de b�k�l� kablo �iftini(10baseT) kullan�r, fakat 100MBit/s' lik Ethernet ile �al��abilir. Daha fazla ev uygulamalar� i�in daha ucuz olan 10MBit/s' lik networkler elveri�lidir. 100baseT b�k�l� kablo �iftinden 2 ve 3 nolu olanlar� kullan�r. 100baseT4 b�t�n Ethernet ile �al��abilir.  

RJ-45 Ba�lay�c�s�

Bu 10baseT, 100baseT ve 100baseT4 network tipi i�in kullan�lan ba�lay�c�d�r. 8 pinli k���k d�z bir plastik ba�lay�c�dan ibarettir.
RJ-45
Pin Ad� 10baseT i�in tan�m�
1 TX+ Tranceive Data+
2 TX- Tranceive Data-
3 RX+ Receive Data+
4 n/c 100BaseT4 only
5 n/c 100BaseT4 only
6 RX- Receive Data-
7 n/c 100BaseT4 only
8 n/c 100BaseT4 only
  Note: TX & RX
g�bekte takas edilir.

Not: RJ-45 Ba�lay�c�s�n� kablo ile birle�tirmek i�in �zel k�ska�lara ihtiyac�n�z vard�r.

 

Kablo tipleri

Genellikle a�a��daki kablo tipleri kullan�l�r: Farkl� B�k�l� �ift kablo tipleri zay�flatma �zelliklerine g�re kategorilere ayr�lm��t�r.

RJ-45 ba�lay�c�s� �zerindeki pinler ve B�k�l� �ift telleri aras�ndaki haritalama standartla�t�r�lm��t�r.Birka� standart vard�r ve hafif farkl� renklerde kullan�l�rlar. Ge�erli pin atamalar�:
tel �ifti numaras� Ba�lay�c� pinler standart 1 standart 2 standart 3 standart 4
1 4/5 mavi/beyaz beyaz/mavi beyaz/mavi beyaz/kaverengi
2 3/6 beyaz/ye�il k�rm�z�/turuncu a��k mavi/mor ye�il/sar�
3 1/2 beyaz/turuncu siyah/ye�il beyaz/turuncu gri/pembe
4 7/8 beyaz/kahverengi sar�/kahverengi a��k mavi/mor mavi/k�rm�z�

E�er ev i�inde 20m veya daha fazla uzunluklu kablo kullanmak isterseniz, kablo d��eme i�lemi sizin i�in ger�ekten de uygundur. E�er ayn� oda i�inde birka� bilgisayar� birle�tirmek isterseniz ba�lay�c�s� ile birlikte haz�r yap�lm�� kablo elde edebilirsiniz. B�t�n bunlar 1-10m aras�ndaki uzunluklar i�in uygundur.

 

�apraz ba�l� kablo

Bu sadece iki network kart�n� b�k�l� kablo �ifti �zerinden ba�lamak i�in kullan�lan �zel bir kablodur. �� veya daha fazla sayida bilgisayara baglanmak isterseniz sadece bir gobege ihtiyaciniz vardir.�arpraz ba�l� takas��lar olan RX ve TX, asagidaki gibi baglanir:
Pin No Pin No
1 ba�l�d�r 3'e
2 ba�l�d�r 6'ya
3 ba�l�d�r 1'e
4 ba�l�d�r 5'e (100baseT4)
5 ba�l�d�r 4 (100baseT4)
6 ba�l�d�r 2'ye
7 ba�l�d�r 8'e (100baseT4)
8 ba�l�d�r 7 (100baseT4)
9 ba�l�d�r 9 (100baseT4)
Ayrica baglayicilari ile birlikte hazir yapilmis �apraz bagli kablolar alabilirsiniz.  

Merkez

Bir merkez(hub) 2'den fazla bilgisayar ve b�k�l� kablo �iftinden olu�turulmu� networke gereksinim duyar. Merkez, bilgisayardan gelen sinyalleri y�kselterek di�er ba�l� bilgisayarlara iletir.Tipik olarak, ev network� i�in 5 veya 8 kap�l� bir "�al��ma grubu merkezi"'ne ihtiya� duyars�n�z. Orne�in, b�t�n bilgisayarlar bir e�eksenli kablo boyunca ba�l�d�r ya da bir 'Yerel Alan A��'' ndan merkeze ba�l�d�r. Ethernet anahtarlar� ayr�ca merkezin yerine kullan�labilir, fakat bunlar �ok daha fazla pahal�d�rlar ve e�er siz networke ba�l� birka� bilgisayarla y�ksek bir ileti�im a�� olu�turmay� umuyorsan�z sadece alg�lama yapabilirler.  

Yerel Alan A��

Yerel alan agi (LAN),network yayinini gosterir.Bir network yayini b�t�n bilgisayarlarin bir kilavuza yonelme gereksinimi duymadan birbirlerine ulasabildigi networktur. Ornegin butun bilgisayarlar bir eseksenli kablo boyunca ya da merkezden bir LAN' a baglidir.  

Kartlar

Benim kisisel deneyimim, en ucuz kartlar en iyi olanlaridir. Daha pahali olanlari genellikle ek bir yarar saglamaz.ISA PNP kartlari sikinti yaratabilir. ISA PNP kartlari olarak satilan pek cok kart ROM ayarlarinin degistirilebildigi ve PNP'yi kullanilmamasi icin konfigure edildigi bir DOS floppy disketine ve yazilimina gelir. Saptanmis bir kesilmeyi(interrupt) ve IO adresini duzenleyebilirsiniz.(Not: Eger bir PNP bios' unuz varsa bu kesilme icin PNP'nin kullanilmadigini ona soyleyebilirsiniz).Standart IO adresi normalde io=0x300 seklindedir.Hangi adresin ve kesilmenin yazim tarafindan kullanildigini gorebilirsiniz:
cat /proc/interrupts /proc/ioports | more
(Not: Bunlar, o anda bir s�r�c� tarafindan gercekten kullanilan kesilme ve adreslerdir.)

Eger boyle bir ISA PNP karti alirsaniz sadece kullanici acisindan DOS disketinin Linux icin cok fazla kullanilmadigini anlarsiniz. Siz veya arkadasiniz herhangi bir yerde boot-edilebilir eski bir DOS floppy' sine sahip olabilirsiniz.Diskete network karti ile gelen programi o floppy' e kopyalayiniz.Buradan boot ederek network kartinin ayarlarini degistiriniz. Ayarlar flas ROM' da depolanir.Bunu sadece donaniminizi y�kledikten sonra sadece birkereye mahsus yaparsaniz ve daha sonra bir daha gerekmez.

En ucuz kartlar genellikle NE 2000 kartlar�d�r ve bug�n fiatlar� 15 Dolar veya 15 Euro tutar�ndad�r.Bu kartlar Linux alt�nda olduk�a iyi bir �ekilde desteklenir.NE 2000 kartlar� ISA veya PCI buskartlar� olarak elde edilebilir.
NE 2000 kartlar� ISA veya PCI buskartlar� olarak elde edilebilir. ISA bus kartlar� "ne" ve "8390" kernel d�n��t�r�c�lerine gereksinim duyar. Bunun i�in ya s�r�c�y� tarat�rs�n�z ya da komut dizgisinde IRQ ve IQ'yu sa�layabilirsiniz.Kernel d�n��t�r�c�s�n�n y�klenmesi otomatik-tarama olmaks�z�n a�a��daki gibi yap�labilir:
insmod 8390
insmod ne irq=10 io=0x300

Bir PCI kartla ,kesilme ve IQ adresleri ile genellikle hi� s�k�nt� ya�amazs�n�z, fakat bu karlar biraz daha fazlad�r.NE 2000 PCI karlar� i�in kernel d�n��t�r�c�leri ne2k-pci ve 8390 olarak adland�r�l�r.

 

Network Aray�z�

Network aray�z� fiziksel olarak network kart� tarf�ndan sunulur, fakat network aray�z� terimi ayr�ca bir IP adresinin atand��� bir yaz�l�m ad�n�n sunumu i�in kullan�l�r.E�er bu modeminiz ve Ethernet kart�n�z varsa elinizdeki tek bu bilgisayar i�in en az iki IP adresi ve network aray�zlerine sahipsiniz demektir.Bir IP adresi her zaman bir network aray�z�ne atan�r hi�bir zaman bir ana bilgisayara atanmaz. IP adresinden ana ismi e�siz bir �ekilde kullanabilirsiniz, fakat genelde ana isim ve IP adresleri aras�nda k���k ili�ki vard�r.ifconfig komutu farkl� aktif network aray�zleri i�in gerkli ayarlar�n yaz�lmas�nda ve ayr�ca bir network aray�z�n�n konfig�rasyonunda kullan�l�r. B�yle bir yaz�l�m i�in a�a��daki �rne�e bak�n�z:
> /sbin/ifconfig -a
lo        Link encap:Local Loopback
          inet addr:127.0.0.1  Bcast:127.255.255.255  Mask:255.0.0.0
          UP BROADCAST LOOPBACK RUNNING  MTU:3584  Metric:1
          RX packets:1664 errors:0 dropped:0 overruns:0
          TX packets:1664 errors:0 dropped:0 overruns:0

eth0      Link encap:10Mbps Ethernet  HWaddr 00:80:AD:71:52:19
          inet addr:10.0.0.1  Bcast:10.255.255.255  Mask:255.0.0.0
          UP BROADCAST RUNNING MULTICAST  MTU:1500  Metric:1
          RX packets:5993 errors:0 dropped:0 overruns:0
          TX packets:4073 errors:0 dropped:0 overruns:0
          Interrupt:5 Base address:0x300

dummy0    Link encap:10Mbps Ethernet  HWaddr 00:00:00:00:00:00
          inet addr:10.0.0.1  Bcast:10.255.255.255  Mask:255.0.0.0
          UP BROADCAST RUNNING NOARP MULTICAST  MTU:1500  Metric:1
          RX packets:0 errors:0 dropped:0 overruns:0
          TX packets:0 errors:0 dropped:0 overruns:0

ppp0      Link encap:Point-Point Protocol
          inet addr:199.94.253.30  P-t-P:199.94.253.4  Mask:255.255.255.0
          UP POINTOPOINT RUNNING  MTU:552  Metric:1
          RX packets:7 errors:0 dropped:0 overruns:0
          TX packets:8 errors:0 dropped:0 overruns:0
Yukar�da g�r�ld��� gibi d�rt network aray�z� yaz�lm��t�r.  

Routing

Linux kerneliniz bir "i� IP route"' una sahiptir. Routing �izelgesi bir giri� IP paketi ile ne yap�ld���n� anlat�r. Paketin IP adresine ba�l� olarak route �izelgesini nereye g�nderebilece�inize karar verebilirsiniz.Linux alt�nda /sbin/route veya netstat -r yazarak k�lavuz �izelgeyi g�rebilirsiniz, fakat standart Unix komutu netstat -r dir.Routing i�leminin nas�l yap�laca�� bu makalenin d���nda olup bu konu hakk�nda pek �ok makale yaz�lm��t�r. Linux network y�neticilerinin K�lavuzu (www.linuxdoc.org/LDP/nag/nag.html) bu kurma i�lemi hakk�nda daha fazla bilgi i�in iyi bir bilgi-ileti�im kayna��d�r.  

PLIP

Paralel port IP, paralel portun network aray�z� olarak kullan�lmas� i�in uygundur. Kernel konfig�rasyon parametresi CONFIG-PLIP olarak adland�r�l�r ve tercihen bir d�n��t�r�c� olarak konfig�re edilebilir. PLIP, Laptap' un ba�ka bir bilgisayara ve bu bilgisayar arac�l��� ile ev network�ne ba�lanmas�nda ucuz bir olana�a sahiptir. Bunun i�in iki erkek ba�lay�c�s� olan paralel port kablosuna ihtiya� duyulur. Bu kablo LapLink kablosu olarak bilinir. E�er kendi kablonuzu kendiniz yapmak isterseniz, tel ba�lant� sistemi:

Pin No Pin No
17 to 17
25 to 25
2 to 15
3 to 13
4 to 12
5 to 10
Pin No Pin No
6 to 11
15 to 2
13 to 3
12 to 4
10 to 5
11 to 6
PLIP, Ethernet kadar h�zl� de�ildir, fakat �rne�in NFS' de oldu�u gibi network uygulamalar� i�in kabul edilebilir bir h�za sahiptir.

 

IP adresleri

Network i�in hangi adreslerin kullan�laca��na karar verilmelidir. Normalde internet hizmet sa�lay�c�s�na atanm�� sekilde bir IP adresi edinilebilir.Bu IP adresi ppp aray�z�ne �ok veye daha az otomatik olarak atanm��t�r. Bunun i�in endi�elenmeniz gerekmemektedir. �imdi sizin karar vermeniz gereken �ey, �ahsi networkun�z�n di�er aray�zlerini (�rne�in etho ve plip1 aray�z�) atanacak adreslerdir. Adreslerin numaras� �zel kullan�m i�in saklan�r. Bu adresler internette route edilmez ve onlar� yeniden kullanmak istedi�inizde herhangi bir zorlu�a neden olmaz. Adres numaralar� a�a��daki gibidir:
Netmask Network Addresses
255.0.0.0 10.0.0.0 - 10.255.255.255
255.255.0.0 172.16.0.0 - 172.31.255.255
255.255.255.0 192.168.0.0 - 192.168.255.255
�lk k�s�m A s�n�f� network numaras�n�, ikinci k�s�m ise 16 yak�n kom�udan olu�an B s�n�f� network numarasini gosterir. Ucuncu kisimda ise 255 yakin komsudan ibaret C sinifi network numaralari yer alir.

Hangi adresler alinmali? Bu ger�ekten cok onemli degil, fakat ben ard arda gelen sayilari tercih ederim. Ornegin Ethernet ile iki bilgisayari bagladiniz ve simdi 2 network kartina iki adres atamaniz gerekmektedir (Bu adreasleri kartlarin arayuz olarak tanimlanan yazilim sunumuna atayin). Sadece 192.168.0.1 ve 192.168.0.2' yi kullanin.

 

Dosyalar

En cok dagitimlar bu gunlerde cok hos grafik kullanici arayuzlerle (Guls) birlikte network konfigurasyonu icin gelmektedir (ornegin yast veya netcfg). Isterseniz onlari kullanabilirsiniz. Nasil kullanacaginizi ogrenmek icin Linux dagitim kullanici kilavuzuna basvurabilirsiniz. Bu yazi belli bir dagitim uzerine odaklanmayacaktir. Boylece, eger kendi dagitimcinizdan GUIs' yi kullanmak isterseniz her nasilsa sihirli bir sekilde donusmus olan alti cizili konfigurasyon dosyalarini aciklar. Bu size ayrica GUIs konfigurasyonunun yaptigini dogrulama olanagi verir.

/etc/hosts and /etc/host.conf

Kucuk bir ev networku icin calisan bir DNS sunucusuna sahip olmak cok fazla anlamli degildir. Onun yerine sadece makinelerin ismini /etc/hosts olarak adlandirilan bir dosyaya girebilirsiniz. Example:

# ipaddr. fullname alias
127.0.0.1 localhost
192.168.0.1 obelix.mynet obelix
192.168.0.2 asterix.mynet asterix
192.168.0.3 idefix.mynet idefix
Bir dosya ile birlikte /etc/hosts olarak adlandirilan isimlerin nasil ayristigini soylediginiz bir dosyaya gidilir. Bu dosyada asagidaki komutlari kullanmalisiniz:
# /etc/host.conf
order hosts bind
# Allow multiple addrs
multi on

/etc/resolv.conf

/etc/resolv.conf dosyasi, /etc/hostsg icinde bulnmayan herhangi birseyin nerede cozuldugunu anlatir. ISP' ye DNS sunucusunun IP adresi icin danismaniz gerekmektedir. Eger ilk DNS sunucusu yavas veye cal�sm�yorsa bir sonrakine sorulabilir. Soz dizimi:

#/etc/resolv.conf
#nameserver ipaddr.
nameserver 123.456.789.1
# alternative DNS server:
nameserver 123.456.111.9

hostname'nin ayarlanmasi

/etc/HOSTNAME veya (/etc/sysconfig/network for redhat) bircok dagitimin yerel makinenin adini konfigure ettigi bir dosyadir. Fakat gercekte bir makinanin hostname' si hostname komutu ile yapilir. Bu dagitimlarda olan sey, ornegin /etc/rc.d/rc.sysinif' in baslatilmasi boyunca /etc/HOSTNAME dosyasi okunur ve icerigi hostname komutunu destekler. Hangi dosyanin kullanilacagi kurulumunuzun ozelligine gore degisir. Bu nedenle hostname' e nasil ulasacaginizi bildiginizden bunu arastirmak kolay olabilir.
Hostname' i kurmak icin bir ornek:

hostname obelix.mynet

tcp paketleyici

/etc/hosts.allow tcp paketleme olarak adlandirilir, guvenlik sistemi icin kullanilan bir konfigurasyon dosyasidir.Burada tum bilinmesi gereken, bu dosyanin konumlandirildigi makine haric yerel agdaki makinelerin IP adreslerini ALL anahtar sozcugunun arkasina eklemektir.
Ornek: obelix yerel agdaki diger host'lara giden iki network arayuzune sahiptir. 152.168.0.2 IP adresli arayuz asterix' e baglanir. 192.168.0.3 IP adresli arayuz ise idefix' e baglanir. Bu durumda yazilmasi gereken:

# hosts.allow
# See tcpd(8) and hosts_access(5) for a description
ALL: 192.168.0.2   192.168.0.3
Eger obelix uyesinde bir NFS sunucusu calistirmak isterseniz ayrica satira sunu da eklemelisiniz:
portmap: 192.168.0.2   192.168.0.3
Network Dosya Sistemi (NFS), diger host uyesindeki dosyalara sanki bu dosyalar yerel olarak disk uzerindelermis gibi ulasma olanagi verir.

/etc/hosts.deny dosyasi ayrica tcp paketleyici icindir, degistirilemez ve asagidaki sekilde gorunur:

portmap: ALL
ALL: ALL

/etc/hosts.equiv

/etc/hosts.equiv yerel kullanicilara sifresiz olarak baglanma izni verir(ornegin rsh ile). Sozdizimi su sekildedir: her satirin basina guvenilir bir host' un tam ismi (/etc/hosts ' un icinde oldugu gibi)

asterix.mynet
idefix.mynet

/etc/hosts.lpd

Eger network yazici servislerini Ipd yolu ile kullanilabilir kilmak istiyorsaniz /etc/hosts.lpd dosyas� cok onemlidir. Network uzerinden yazicinin kullanilmasi isleminin kurulumu bir baska meseledir, fakat bu dosya Ip-daemon calistirildigi makinede bulunmalidir ve butun network uzerinden yazmayi mumkun kilan butun makine isimlerinin bu dosya icinde listelenmis olmasi gerekir. Sozdizimi, hosts.equiv ile aynidir. Network yazici konfig�rasyonu en iyi, dagitimden gelen (mesela suse icindeki yast veya redhat icndeki printtool) sistem yonetici aygitlari ile yapilir. Eger kurulumunuz uzerindeki sistem yonetici aygitlarini kullanmak istemiyorsaniz Linux dok�mantasyonunda printing-HOWTO projesi ile ne sekide kurulum yapabileceginizi ogrenebilirsiniz.

sendmail

/etc/service.switch dosyasi sendmail tarafindan kullanilir. Network icinde yeralan ve dogrudan internet baglantisi olmayan host'lar icin sunlar yazilabilir:

hosts   files
aliases files
Daha sonra sendmail' inizi bu host' lar uzerinde kurabilirsiniz ve butun mailleri, modemi olan makinelere gonderebilirsiniz ve bunu mailhost olarak kullanabilirsiniz.

Sendmail baslatilirken /etc/sendmail.cf/ olarak adlandirilan konfigurasyon dosyasini okur ve bu dosya okunmasi oldukca zor olan dosyadir. Boylece sendmail kaynaklari bir makro dosyanin disinda sendmail.cf dosyasini uretmek icin m4 denilen bir makro dilini kullanir. Bunu yapabilmek icin m4 makro islemciye (buyuk olasilikla bu, sisteminizde onceden yuklu durumdadir). Sendmail kaynaklarina gereksinim duyar Redhat Linux bu kaynaklari /usr/lib/sendmail.cf olarak yukler, fakat diger dagitimlarda bu kaynaklarin paketleri olmayabilir. Sendmail konfigurasyonunun nasil yapilacagi ile ilgili dokumantasyon www.sendmail.org adresinden elde edilebilir.

Merkezi bir mailhost mail-merkezi olarak adlandirilir. Network uzerindeki butun farkli makineler iletilerini bu merkeze yollar ve merkez iletileri depolar. Daha sonra NFS ya da poplimap aracilgi ile bu iletilere ulasabilirsiniz. Bir m4 dosyasi asagidaki sekilde verilebilir:

#divert(-1)
include(`../m4/cf.m4')
VERSIONID(`mc file for asterix, A HOST INSIDE THE PRIVATE NETWORK')
undefine(`UUCP_RELAY')
undefine(`BITNET_RELAY')
OSTYPE(`linux')
# put here your outside mail domain. E.g if your user id is
# joe and your mail address [email protected] then you write:
MASQUERADE_AS(linuxnet.somewhere.org)
# Do not show these internal hostnames to the outside world:
MASQUERADE_DOMAIN(asterix.mynet)
MASQUERADE_DOMAIN(asterix)
MASQUERADE_DOMAIN(localdomain)
MASQUERADE_DOMAIN(localhost)
FEATURE(masquerade_envelope)
#the /etc/passwd entry: mail:*:8:12:mail:/var/spool/mail:
define(`confDEF_USER_ID',``8:12'')
# the centail mail hub is obelix, Note dot at the end
define(`MAIL_HUB', `obelix.mynet.')dnl
define(`confHOSTS_FILE',/etc/hosts)dnl
MAILER(smtp)dnl
MAILER(local)dnl
Bir sendmail.cf dosyasini yukaridaki sendmail.mc dosyasindan uretmek icin kaynaklara ait cf dizini icersine girebilirsiniz. (redhat /usr/lib/sendmail-cf/cf) ve sendmail.mc dosyasini buraya koyabilirsiniz. Daha sonra da m4 sendmail.mc > /etc/sendmail.cf komutunu calistirirsiniz.

Lutfen not edin: Network calistirmak icin sendmail' e ihtiyaciniz yoktur ve Netscape uzerinden sendmail' d�s�nmeden ileti gonderebilir ve alabilirsiniz. Sendmail daha cok ileri duzey Linux kullanicilari icindir.

Mailhost' u kurmak bira daha zordu. Yerel iletileri ula�t�rmal� ve d�� iletileri g�nderebilmelidir. D�� iletiler "define(`SMART_HOST', smtp:provider.mail.host)dnl" hakk�ndaki sendmail d�k�mantasyonunu www.sendmail.org okuyabildi�iniz durumdaki smtp(Simple Mail Transfer Protocol)arac�l��� ile size g�nderilebilir.smtp ile g�nderece�iniz ileti i�in mailhost bilgisayar�n�zda DNS lookup'� olanakl� k�lan bir /etc/service.switch dosyasina ihtiya� duyulur.

hosts   files dns
aliases files

UUCP' nin acilimi Unix to Unix Copy (Unix' den Unix' e kopyalama) 'dir ve bu eski bir ileti transver sistemidir fakat ISP' den ileti almak icin iyi bir yontemdir. Yine internet saglayiciniz bu servisi sunmalidir. Daha fazla windows odakli firmalar UUCP' nin ne oldugunu bilmeyebilir. UUCP nasil calisir?
Ornek: Saglayicinin alani somewhere.org ve sizin host' unuz outside Linuxnet formunda adlandirilsin(burada 'outside' sozu ppp arayuzu anlamina gelir. Bizim orneklerimizde bu obelix olarak adlandirildi). saglayiciniz butun iletileri "" ' a giden UUCP araciligi ile verir. Daha sonra sendmail' i kullanarak bunu yazabilirsiniz. Her yerel kullanici kendisinin kullanabilecegi ozel ileti hesabina sahiptir. Bu ozellikle baska bir Unix kullanicisinin eklenmesi durumunda gecerlidir. Malesef bazi internet saglayicilari bugun sadece popmail adreslerini sunmaktadir ve butun bunlar sizlere uygulanmaz. Bu durumda netscape ya da fetchmail kullanilmalidir.

 

IP-Maskeleme (NAT)

IP Maskeleme bir Linux terimidir ve bircok insan Ag Adres Donusumu(Network Address Translation)olarak tanimlar. Bu kucuk bir ev networku icin cok degerli birseydir. Size internet ortaminda sadece bir makinenin oldugu bilinmesine karsin her hangi bir yerel makineden internete baglanma olanagi verir. Bu makine buyuk olasilikla modem/PPP araciligi ile baglanir ve kendi PPP0 arayuzune dinamik (ya da durgun) olarak atanmis ve genis olarak yonlendirilmis gecerli internet IP adresine sahiptir. IP Maskeleme ile evinizdeki network' da yeralan farkli bilgisayarlardaki pek cok insan internete baglidir. IP maskeleme uzerine Linuxfocus dergisi ayri bir makale yayimlyacaktir. IP Maskeleme uzerine hazirlanan "howto" el yordami sayfalarini okumanizi oneririm. Simdilik sadece IP Maskelemenin temelde nasil calistigini anlatacagim.

IP Maskelemenin nasil calistigini anlamak icin TCP baglantisinin nasil kuruldugunu anlamak gerekir. Ag tarayici ile internetteki bir host' a baglandiginizda, o makinenin IP adresine ve ag sunucusu uygulamasina baglanmis olursunuz. Uygulama (sozgelimi ag-sunucusu) port numarasi olarak adlandirilan sey tarafindan secilir. Port numaralari onemlidir. Port 80, ag- sunucu uygulamasi icin netscape' de belirlenmis bir port numarasidir. Boylece eger www.linuxfocus.org yazarsaniz 195.53.25.18 nolu IP adresine(= www.linuxfocus.org) ve port 80' e baglanilacagi bilinir.
Verinin gonderilebildigi ve alinabildigi bir tam tcp baglantisi icin IP adres ciftlerine ve port numaralarina gereksinim duyulur. Yani, 195.53.25.18 ve port 80 ile birlikte kendi IP adresiniz ve ag-sunucusunun cevapladigi yerel port numarasidir. Yerel port numarasi genellikle gelisiguzel yer isgal etmektedir.

www at www.linuxfocus.org:    your.machine.at.your.isp:
IP=195.53.25.18 Port=80 ----- IP=123.123.456.1 Port=4123
Eger yeni bir netscape penceresi acar ve www.linuxfocus.org' a baska bir baglanti kurarsaniz boylece yeni bir yerel port numarasi secilir.
www at www.linuxfocus.org:    your.machine.at.your.isp:
IP=195.53.25.18 Port=80 ----- IP=123.123.456.1 Port=4123
IP=195.53.25.18 Port=80 ----- IP=123.123.456.1 Port=4541
Note: twice port 80 is not correct but
we just say so to make the example simpler.
Bir TCP paketi ag-sunucusundan geri dondugunde, sunucu makinedeki port numarasindaki farklilik yuzunden hangi netscape penceresine gitmesi gerektigini bilir. your.mail.at.your.isp' nin arkasindaki ozel (pirivate)bir network durumunda ise:
www at www.linuxfocus.org --- your.machine.at.your.isp --- privatehost1.mynet
                                                        |
                                                        +- privatehost2.mynet
Privatehost1.mynet' den arayuzlerin IP adreslerinden hicbiri internette bilinmez. Boylece bir IP paketini internetten geri privatehost1.mynet' e gondermek mumkun degildir. Internetteki hicbir kilavuz bu paketi nereye gonderecegini bilemez. Bu yuzden, your.machine.at.your.isp internette bilinen bir IP adresine sahiptir ve yukarida goruldugu gibi, kendi port numaralarindan ote farkli baglantilardan bahsedilebilir.
privatehost1.mynet, www.linuxfocus.org ve port 80' e belli bir baglanti isteginde bulunabilir. Ornegin 3211 gibi bir port numarasini secebilir ve your.machine.at. your.isp yonunde bir TCP paketi gonderir. your.machine.at.your.isp host' u normalde (IP Maskeleme olmaksizin) paketi sadece internetin disina yonlendirir (route eder)( en azindan www.linuxfocus.org sunucusundan gelecek olan cevap kaybolur). IP Maskeleme ile your.machine.at.your.isp paketi yakalar ve bir yerel random port numarasi ile yeni bir baglanti kurar. Daha sonra private.host1.mynet ve port 3211 uzerinden gonderilmesi gereken cevap paketlerinin o porta geri dondugunu hatirlar.
IP Maskeleme, sizin icin yeni bir baglanti olusturur ve kendi port numarasindan IP adreslerine ve sahsi network'deki port numaralarina dogru haritalama cizelgesine sahiptir. Eger bir cevap paketi IP Maskelemenin calistigi makineye geri donerse o makine, paketi ilettigi ozel IP adresini ve port numarasini kontrol eder.

 

IRQ

Kesilmelerle ilgili problemler network kurulumu icin belli degildir. Bilgisayara yeni bir donanimin eklendigi herhangi bir zamanda, bu problemler olusabilir. Malesef PC donanimi sadece 16 interrupt' u mumkun kilar ve buyuk bir cogunlugu da kullanim da yeralir. Interrupt' lari CPU gucunun fiyatindaki iki PCI karti arasinda paylastirmak mumkundur Eger bir PNP biosunuz varsa belirlenmis IRQ' lu bir ISA bus kartini bilgisayara takip daha sonra BIOS ayarina gitmelisiniz. IRQ' i saklayiniz yoksa BIOS IRQ' i diger donanima atamaya kalkisacak ve boylece IRQ calismayacaktir.

Linux altinda cat/proc/interrupts komutu kullanilarak belli bir donanimin nekadar sik bir interrupt urettigi gorulebilir. Kullanilmayan donanim interrupt uretmez. Hardware which is not used will not generate any interrupts.

Asagida �n-tanimli IRQ' larin listesi yeralmaktadir. Eger IRQ' i atamamis donanim elemani kullanirsaniz bu IRQ' lari sadece diger amaclar icin kullanabilirsiniz. Ornegin IDE yerine SCSI surucu kullanirsaniz, diger seyler icin IRQ 14/15 kullanabilirsiniz.
IRQ Assigned to
0 timer
1 keyboard
2 cascade (programmable IRQ controller)
3 serial 2
4 serial 1
5 free, usually sound card
6 floppy
7 parallel port, but under linux printers will not generate any iterrrupt
8 real time clock
9 free
10 free
11 free
12 ps2 mouse (/dev/psaux)
13 math co-processor
14 IDE 1
15 IDE 2

 

Ornek Network

Bir cok teorik bilgiden sonra kucuk bir network ornegi uzerinde tartisalim. Neden insanlar evlerinde network insa etmek ister? Bununla ilgili bazi gorusler:

  1. Network bize olanaklarin paylasilmasi imkanini verir. Bir modem ve interneti olan bir bilgisayari butun bilgisayarlar paylasir ve kullanabilir. Bir yazicisi olan bilgisayari butun bilgisayarlar paylasir. Ozel bir surucusu (ornegin, zip-surucu, cd-rom, dvd) olan bir bilgisayari diger bilgisayarlar da kullanabilir ve NFS araciligi ile kurabilir. Bir bibilgisayar ses dosyalari ve bircok goruntu iceren iceren buyuk bir diske sahipse diger bilgisayarlar da bunlara rahatlikla ulasabilir.
  2. Bu, teknik olarak sasirtici birseydir.
Simdi ornek networke gelelim. Simdi biri modemi olan, digeri ise yazicisi olan �ki bilgisayarimiz olsun. Bu iki bilgisayar Ethernet araciligi ile birbirine baglidir. Her ikisi de cdrom ve floppy surucusune sahiptir. Ayrica ne yazicisi, ne bir modemi ne de cdrom' u olan bir laptop olsun. Bu laptop birinci bilgisayar uzerinde serbest paralel port' a baglanir ve boylece ona yazici, cdrom ve modem/internet' e baglanma olanagi verilmis olur.
example network Boyle bir networku nasil kurabiliriz? Bir donaniminiz olsun. Bunun yaninda modem, yazici, 2 network karti . bir capraz-bagli kablo ile bir de Laplink kablosuna ihtiyaciniz vardir. Burada merkez (hub)' a gereksinim yoktur. Kablolari birlestirin donaniminizi yukleyin ve yeni bir donanim ile herhangi bir interrupt (IRQ) karmasasina girmediginizden emin olun. Daha sonra ya kerneli yeni bastan konfigur edin ya da henuz orda olan kernel modullerini sadece yukleyin. Bir cok donanim destegi, onemli bir surumden ilk olarak konfigur edilmis kernelde derlenir. Simdi ifconfig komutunu kullanarak bir IP adresini network arayuzune atayiniz. Daha sonra route komutunu kullanarak hangi IP-paketlerinin nereye gonderilmesi gerektigine karar verin. Bundan sonra networkunuz isleme baslar. Bu arada henuz kullanamadiginiz domain adlari ve IP Maskeleme de henuz calismayacaktir, fakat bir ping gondererek network kartinin uzerindeki LED' in nasil yanip sondugunu izleyebilirsiniz.
Eger asagidaki IP adreslerini kullanirsaniz:
IP 
192.168.0.1 eth0 on Workstation 1
192.168.0.2 eth0 on Workstation 2
Daha sonra Workstation 1 uzerinde ping 192.168.0.2: yazabilirsiniz :
>ping 192.168.0.2
PING 192.168.0.2 (192.168.0.2): 56 data bytes
64 bytes from 192.168.0.2: icmp_seq=0 ttl=64 time=0.9 ms
64 bytes from 192.168.0.2: icmp_seq=1 ttl=64 time=0.8 ms
64 bytes from 192.168.0.2: icmp_seq=2 ttl=64 time=0.9 ms

--- ping istatistikleri ---
3 paket iletildi , 3 paket alindi, 0% paket kayip
round-trip min/avg/max = 0.8/0.8/0.9 ms
Bunu ctrl-c ile durdurabilirsiniz. Ayrica network kartinizi ya da Laptop baglantisi durumunda PLIP' inizi gorebileceginiz cat /proc/interrupts komutuna da bakin. Bir cat /proc/ioports yeni donaniminizi gosterebilir ve netstat -i komutu hangi arayuze kac tane IP paketinin gonderildigini gosterir.
Bu asamada bilgisayarlar ve transfer dosyalar arasindaki ftp' yi kullanabilirsiniz.

Temelde network kurulmustur fakat hicbirsey yeterince iyi calismaz. Simdi farkli konfigurasyon dosyalarini duzenlemeniz ( cesitli surumler icin kullanisli olan iyi grafik araclarini da kullaniniz) gerekmektedir. En sonunda IP-Maskelemeyi ve NFS' yi kurunuz. Simdi networkunuz tam anlamiyla islevsel olmustur.

Umarim bu yazi size iyi bir gorus kazandirmistir. Bu yazida networkun yazilim kisminin tamamen nasil konfigure edileceginden bahsetmedigim icin hayal kirikligine ugramayin. �fconfig/route/netstat, IP Maskeleme, PPP kurulumu ile lpd ve NFS' li network yazimini kapsayan cok sayida makale yazilacaktir. Bu makalenin, network hakkinda yazilan diger makalelerin anlasilmasini saglamak acisindan iyi bir gorus kazandirdigini saniyorum.


Kolay gelsin

ps: _LS_ herzaman network uzerinden makale aldigi icin mutludur. Tum makaleler henuz yeni yazilmis ve bir serinin sadece baslangici niteligindedirler. Eger uzman bir kullanici iseniz ve bir makale yazmak isterseniz bize bildiriniz.

 

Referanslar

 

Bu yaz� i�in g�r�� bildiriminde bulunabilirsiniz

Her yaz� kendi g�r�� bildirim sayfas�na sahiptir. Bu sayfaya yorumlar�n�z� yazabilir ve di�er okuyucular�n yorumlar�na bakabilirsiniz.
 talkback page 

G�rsely�re sayfalar�n�n bak�m�, LinuxFocus Edit�rleri taraf�ndan yap�lmaktad�r
© Guido Socher, FDL
LinuxFocus.org
�eviri bilgisi:
en --> -- : Guido Socher <guido.socher(at)linuxfocus.org>
en --> tr: Hasan S�nmez <hasan(at)be.itu.edu.tr>

2002-11-08, generated by lfparser version 2.31