[LinuxFocus-icon]
<--  | Ana Sayfa  | Eri�imd�zeni  | ��indekiler  | Arama
Duyumlar | Belgelikler | Ba�lant�lar | LF Nedir
Bu makalenin farkl� dillerde bulundu�u adresler: English  Castellano  ChineseGB  Deutsch  Francais  Russian  Turkce  Polish  

[Yazarýn resmi]
Guido Socher (homepage)

Yazar hakk�nda:

Benim ilk hesap makinam HP15c idi ve ona ilk g�r��te a��k oldum.



T�rk�e'ye �eviri:
�zcan G�NG�R <ozcangungor(at)netscape.net>

��erik:

 

Linux i�in RPN Hesap Makinalar�

hp-calc and tux

�zet:

RPN, Polonya G�sterilimi (Revers Polish Notation) keilmelerinin ba� harfleridir. RPN, 1920 y�l�nda Jan Lukasiewicz taraf�ndan matematiksel ifadeleri parantezler ve k�me parantezi kullanmadan yazabilmenin bir yolu olarak geli�tirilmi�tir. RPN'yi ��renmek birka� dakikan�z� al�r ama bu y�ntem cebirsel formatlarda bir numarad�r.

_________________ _________________ _________________

 

Giri�

RPN cep hesap makinalar�, HP hesap makinalar� ile birlikte pop�ler olmu�tur. HP bu y�ntemi 1968 y�l�nda ilk hesap makinas�nda kullanm��t�r. E�er internette bir arama yaparsan�z bu hesap makinalar�n�n hayran kl�plerini bulabilirsiniz. Bu nakalenin sonunda size iyi linkler verilmi�tir. G�n�m�zde bu makinalar kolesiyoncular taraf�ndan al�maktad�r ve orjinal fiyat�ndan daha y�ksek fiyatlara sat�lmaktad�r.

Bu makalede, Linux i�in baz� masa�st� RPN hesapmakinalar�n� tan�taca��z. SAdece HP em�lat�rlerine de�il, HP'den ba��ms�z olan RPN hesap makinalar�na da bakaca��z.  

RPN Nedir ve Ni�in RPN?

RPN hesap makinalar� y���n kullan�r ve b�t�n matematiksel i�lemler bu y���n�n alt seviyelerinde �al��t�r�l�r. Y���n daha sonraki i�lemler i�in gerekli olacak sonu�lar� tutmak i�in bir bellek olarak kullan�l�r. B�ylece RPN bir hesap makinas�nda parantezlere ihtiac�n�z olmaz. �nce bir numara girersiniz, y���na g�nderirsiniz ve daha sonra girecenizi di�er say�l ile birlikte hangi i�lemi yapaca��n�z� s�ylersiniz. �rne�in �u i�lemi yapmak istiyorsunuz:
(( 3 + 1 )^2 + 1 ) * 4 Bunu yapmak i�in �u tu�lara basacakt�n�z: 
3 giri�
1 + ( hemen bu i�lemin sonucunu g�recektiniz : 4)
x^2 ( hemen bu i�lemin sonucunu g�recektiniz : 16)
1 + ( hemen bu i�lemin sonucunu g�recektiniz : 17)
4 * ( hemen bu i�lemin sonucunu g�recektiniz : 68)
Bu form�l� girbilmek i�in 9 defa tu�abasmal�s�n�z ve b�t�n ara i�lemleri g�r�rs�n�z. Bu temek olarak bir i�lemi hesap makinas� olmadan beyninizden nas�l yapt���n�z� g�sterir. Di�er bir deyi�le bu hesap makinas� �ok "do�al"d�r. Sizin "beyniniz" nas�l �al���yorsa o da �yle �al���r.

E�er bunu bir cebirsel hesap makinsa� ile yapmak isteseydiniz 12 defa tu�a basacakt�n�z ve ara i�lemleri g�remeyecektiniz. Bunu avantaj� �unlard�r:  

Hesap Makinalar�

�nce intenet taray�c�n�zla test edebilece�iniz birka� basit hesap makinalar� ile ba�layal�m. Daha sonra g��l� hesap makinalar�n� tan�taca��m.
 

rpnjcalc

Bu hesap makinas� Javascript kullan�r. Bu benim kendi dizayn�m ve herhangi modern bir tary�c�da(!) �al���r ( opera 5/6 ve netscape 4 ve konquerer hari�). Di�er b�t�n javascript hesap makinlar�ndan farkl�d�r ��nk� say�lar� ve i�lemleri girebilmek i�in klavyeyi kullanabilirsiniz. rpnjcal'� denemek i�in buray� t�klay�n.

Ad�:rpnjcalc
Anasayfa:http://main.linuxfocus.org/~guido/javascript/rpnjcalcallver.html
Lisans:GPL

 

hp-35

Bu hesap makinas� da javascrip kullan�r ama ger�ek bir (eski) HP-35 gibi g�r�n�r. Hemen test edebilirsiniz
-Bunu ger�ekten kullanabilmek i�in a�a��daki zip dosyas�n� indirin ��nk� kulland��� resimler vard�r ve yerel olrak y�kledi�inizde daha h�zl� �al���r. Bu hesap makinas�n�n ger�ek HP-35 i�levselli�e sahip olmad���n� hat�rlatal�m. �rne�in sadece derece (0-360) olarak trigonometrik hesaplar yapabiliyor.

Ad�:hp-35
Anasayfa:Unknown, taken from www.hpmuseum.org. Download here:hp-35.zip
Lisans:GPL

 

dc

Bu hesap makinas� standart bir Unix komutudur. Bunu en eski Unix sitemlerinde bile bulabilirsiniz. Sadece basit aritmetik i�lemler yapabilir ama �ok �ok b�y�k say�larla i�lemler yapabilir. Ba�latmak i�in sadece dc yaz�n ve bir say� ve "k" ekleyin (�rne�in: 6k ve enter'a bas�n). Bu hassasiyeti tan�mlar. �imdi hesap yapabilirsiniz y���n�n alt seviyesini "p" ile ekrana yazd�rabilirsiniz. ��kmak i�in crtl-d'ye bas�n.

Ad�:dc (desk calculator)
Anasayfa:Her unix sistemin bir par�as�d�r. Linux veerisyonlar�nda ismi bc'dir.
Lisans:Sizin unix sisteminizdeki gibi

 

vc.pl

Bu hesap makinas� perl ile yaz�lm��t�r. �lgin� bir uygulamad�r ��nk� tam bir vekt�r hesap makinas�d�r. Tek bir say� tek boyutlu bir vekt�r oldu�undan normal bir hesap makinas� olarak da kullanabilirsiniz tabi. B�t�nle�tirilmi� bir yard�m sistemi vard�r (yaln�zca "help" yaz�n).

Ad�:vc (vector calculator)
Anasayfa:http://vc-calc.sourceforge.net/
Lisans:GPL

 

x48

Bu bir HP48 em�lat�r�d�r. Yani, ger�ek HP kodlar�n� �al��t�rabilirsiniz. Yaln�zca bir em�lat�r uygulamas�d�r. Ger�ek HP48 ROM kodlar�n� y�klemelisiniz. x48, GLP lisansl�d�r ama ROM'un telif hakk� HP'nindir. HP48, uzun zamand� HP taraf�nda �retilmiyor. 2000 y�l�ndan beri HP ROM'un indirilmesine izin vermektedir. Not: Bu t�r bir hesap makinas�n�n bilgisayar ekran�nda olmas� g�zel ama ger�ek bir HP48'in yerini tutam�yor. ��nk� x48 yeterince g�zel bir klavyeye sahip de�il. Bu y�zden kendinizi fare t�klamar� i�inde buluyorsunuz ve bu i�lemleri �ok yava�lat�yor.

x48 bir em�lat�r oldu�undan, orjinal HP48 gibi b�t�n i�elmleri yapabiliyor. Bulabildi�im en son s�r�m�, birka� y�ll�k olan, 0.4. Ama yine de sorunsuz �al���yor. S�r�m 0.4'�, modern bir Linux'ta derlemek i�in k���k bir yamaya gereksinim duyuyoruz. Orjinal klavuzu, baz� ROm imajlar�n�, yamay� ve daha ileri direktifleri a�a��daki "x48 ayr�t�lar sayfas�"nda bulabilirsiniz.

Ad�:x48
Anasayfa:ftp://www.sunsite.unc.edu/pub/linux/system/emulators/
x48 Ayr�nt�lar� "x48 ayr�nt�lar sayfas�", y�kleme, d�k�manlar, ROm imajlar� (ayr�ca daha fazla ROM imajlar� i�in bu makalenin sonundaki linklere bak�n�z)
Lisans:GPL, ancak HP ROM imaj�na gereksinim var

 

hp67

Bu hesap makinas� ger�ek bir HP67 hesap makinas� i�levselli�ine sahiptir ama tamamen yeniden yaz�lm�� ve HP67'nin kodundan ba��ms�zd�r. Bir em�lat�r de�ildir. Aray�z bir basittir (ncurses) ama i�levsellik �ok iyidir. Kullanma klavuzu (man page) �eklinde haz�lnam�� g�zel bir d�k�mana sahiptir. Ger�ek bir HP67 gibi programlanabilir. Programlamaya ba�amak i�in "prog" yaz�n ve bir etikel ismi ile ba�layan progarm�n�z� girin. "immed" ile bu moddan ��k�n. Program� �al��t�rmak i�in "run etiketiismi" yaz�n. Bir �renk verelim. �rne�im, biraz kullan��s�z. Sadece bir kare alma fonksiyonudur ama hp67'yi nas�l programlayaca��n�za ili�kin bir fikir veriyor: 
prog (programlama moduna gireriz)

label myprg
ENTER
*
rtn
immed (Programlaman�n sonu)
Art�k x^2'yi �al��t�mak i�in "run myprog" yaz�n.

Ad�:hp67
Kullanma Klavuzu:html format�nda hp67 kullanma klavuzu
Anasayfa:http://www.ibiblio.org/pub/Linux/apps/math/calc/
Lisans:GPL

 

kalc

kcal, komut sat�r�dan da �al���r. readline k�t�phanesini kullan�r ve baz� "komut tamamlama" �zelliklerine sahiptir. Ger�el ve karma��k say�larla, s�n�rs�z uzunluktaki tam say�larla , keyfi kesinlikte ger�el say�larla i�lem yapabilir.

Ad�:kalc
Klavuz:kalc.pdf 230K
Anasayfa:http://sourceforge.net/projects/kalc/
License:GPL

 

dcalc

Terminal penceresinde �al��t�rmak i�in ncurses tabanl� bir hesap makinas�d�r. HP67 gibi programlanamaz ama say�lar� onalt�l�k sistemden, onluk sisteme veya ikilik sisteme �evirmekte iyidir.

Ad�:dcalc
Anasayfa:http://www.ibiblio.org/pub/Linux/apps/math/calc/
Lisans:GPL

 

rpncalc

Terminal penceresinde �al��t�rmak �zere yaz�lm�� bir rpn hesap makinas�d�r ama ncruses tabanl� de�ildir. Bu y�zden dc komutuna �ok benzer. HP28s'in i�levselli�ini uygulam��t�r. rpncalc, dc'den �ok daha ileridedir. Karma��k say�lar�, vekt�rleri ve matrisleri kullanabilir. rpncalc, Debian'�n bir par�a�d�r.
Ad�:rpncalc
Anasayfa:http://www.gnu.org/directory/science/math/rpncalc.html
Lisans:GPL

 

gdcalc

GTK kullan�c� aray�z�ne sahip g�zel bir hesap makinas�d�r. RPN ya da cebirsel giri� y�ntemini se�ebilirsiniz. 4 mod se�ilebilir: bilimsel, finansal, istatistiksel ve say� d�n��t�rme (progrmlama modu da denir). Bu son mod, programlama ilgili bir�ey yapamaz (x48 ya da HP67 de oldu�u gibi). Bir masa�st� hesap makinas�ndan beklene her�eyi kar��lar.

Birim d�n��t�rme modunu kullanabilmek i�in units(1) komutunu y�klemelisiniz. ( ftp://ftp.gnu.org/gnu/units/, bir�ok L�nux da��t�m�n�n bir par�as�d�r).

Ad�:gdcalc
Anasayfa:http://bhepple.freeshell.org/dcalc/unix/
Lisans:GPL

 

grpn

GTK kullan�c� aray�z�ne dayanan bir RPN hesap makinas�d�r. Temel cebirsel ve trigonometrik fonksiyonlar� kullan�ma sunar.
Ad�:grpn
Anasayfa:http://lashwhip.com/grpn.html
Lisans:GPL

 

galculator

gdcalc ile i�levsellik bak�m�ndan �ok benzerdir. RPN ya da cebirsel olarak ayarlayabilirsiniz. Say� d�n���mlerini (onalt�l�k,onluk,ikilik) ve temel bilimsel fonksiyonlar� destekler.
Ad�:galculator
Anasayfa:http://galculator.sourceforge.net/
Lisans:GPL

 

calcoo

Bu eski bir hesap makinas�d�r.RPN ya da cebirsel olarak ayarlayabilirsiniz. Cebir ve trigonometri i�in iyidir.
Ad�:calcoo
Anasayfa:http://calcoo.sourceforge.net
Lisans:GPL

 

Kalk

Bu basit (ama �cretsiz) RPN hesap makinas� palm pilot i�indir. Palm Linux �zerinde �al��mamas�na ra�men burada yay�nlad�m. ��nk� GPL lisans� alt�ndad�r (palm yaz�l�mlar� i�in fazla g�r�lmeyen bir �zellik).
Ad�:kalk
Anasayfa:http://www.klawitter.de/palm/kalk.html
Lisans:GPL

 

GCalc

Bu bir RPN hesap makinas� de�ildir ama �ok �ok kullan��l�d�r. Java tabanl�, an�nda grafik �izebilece�iniz bir hesap makinas�d�r. �al��t�rabilmek i�in mozilla ya da netscape i�in java eklentisine ihityac�n�z var (jre paketinin bir par�as�d�r [blackdown.org]). Java �al��t�rabilen bir taray�c�da hemen grafik �izdirebilrsiniz.
Ad�:GCalc
Ansayfa:http://humblestar.net/GCalc/
Lisans:GPL
 

Sonu�

G�rd�n�z gibi herkese uygun bir RPN hesap makinas� var. Muhtemelen daha bir �ok RPN hesap makinas� vard�r amayukar�dakilerin hepsi GPL lisansl�d�r.  

References----------Referanslar

 

Bu yaz� i�in g�r�� bildiriminde bulunabilirsiniz

Her yaz� kendi g�r�� bildirim sayfas�na sahiptir. Bu sayfaya yorumlar�n�z� yazabilir ve di�er okuyucular�n yorumlar�na bakabilirsiniz.
 talkback page 
<--, Bu say�n�n ana sayfas�na gider
G�rsely�re sayfalar�n�n bak�m�, LinuxFocus Edit�rleri taraf�ndan yap�lmaktad�r
© Guido Socher, FDL
LinuxFocus.org 		�eviri bilgisi:
en --> -- : Guido Socher (homepage)
en --> tr: �zcan G�NG�R <ozcangungor(at)netscape.net>

2004-07-14, generated by lfparser version 2.43