![[Yazarýn Resmi]](../../common/images/Guido-S.gif)
Guido Socher (homepage)
Yazar hakk�nda:
Bilgisayarlar �nceden tahmin edilemeyen ya da a��klanamayan bir�ey yapt��� zaman Guido bundan nefret eder. Onun Linux kullanmas�nadaki sebeplerden bir de budur. Linux'ta da bu t�r �eyler olu ancak biraz azimle sebebini bulabilirsiniz.
T�rk�e'ye �eviri:
�zcan G�ng�r <ozcangungor(at)netscape.net>
��erik:
|
Test: LinuxCertified'dan �nceden Y�klenmi� Linux Diz�st� Bilgisayarlar
�zet:
Linuxcertified.com, �nceden y�klenmi� Linux diz�st� bilgisayarlar satmaktad�r. Bu makalede bunlar�n iki modelini test edece�iz.
CPU testleri (benchmark) ya da di�er anlams�z testler yapmayaca��z. Bunlar� yerine hr bilgisayar�n �zelliklerini sunaca��z ve bu biligsayarlardaki Linux b�t�nle�mesinin ne kadar iyi yap�ld���na bakaca��z.
_________________ _________________ _________________
|
Giri�
�zerinde sadece Windows i�letim sistemi bulunan diz�st� bilgisayarlar ge�mi�te kald�. E�er �evrenize dikkatlice bakarsan�z �zerinde i�letim sistemi olmayan ya da �nceden Linux y�klenmi� diz�st� bilgisayar satan genellikle k���k bir �ok �irket g�receksiniz.
Bu bilgisayarlardaki sornlardan biri, par�alar�n�n kolayca de�i�tirilememesi. Yerden kazanmak i�in bir �ok par�a yongak�mesi (chip-set) olarak b�t�nle�tirilmi�tir. Kullan�c�n�n de�i�ik par�a se�mesi m�mk�n olmad���ndan, i�indeki par�alar�n ayr�nt�lar�na ula�am�yorsunuz. Bu y�zden i�indeki ses kart�n�n, grafik kart�n�n, g�� y�neticisinin, a� kart�n�n Linux taraf�ndan tam olarak desteklenip desteklenmedi�ini bilemiyorsunuz ya da herhangi bir�eyin beklendi�i gibi �al���p �al��mad���n�.
B�t�n bu kontrolleri sizin i�in yapcak bir �irketten alaca��n�z bilgisayar biraz pahal� olacakt�r.
Linuxcertified, ABD'deki bir �irkettir ve bu defa onlar�n diz�st� bilgisayarlar�n�n L�nux ile ne kadar iyi �al��t���n� test edece�iz.
Adaylar
Linuxcertified.com'dan iki bilgisayar ald�k. Biri kendi markalar� "LC2410" ve di�eri IBM Thinkpad 600e. Linuxcertified'� arad���mda ilk sordu�um soru "b�t�n par�alar L�nux taraf�nda destekleniyor mu ve Linux alt�nda �al���yor mu?" oldu. Cevap "evet"ti ve sipari�i verdim.
LC2410
 |
 |
Bu model b�y�k bir ekrana sahiptir ve boyutlar� daha b�y�kt�r. 3.3 Kg, biraz a��rd�r ama yine de kullan��l� bir bilgisayard�r. �ok iyi y�nlerinden biri DVD/CD s�r�c�s�d�r ��nk� ayr�ca bir CD yaz�c�s�d�r. Disket s�r�c�s� ve RS232 seri portu yoktur. Linuxcertified, Linux y�kleme CD'lerinin kopyas�n� da vermektedir. Ancak RedHat'in sadece ilk 3 CD'si. D�k�manlar ve kaynaklar CD'leri yoktur.
Makinan�n Ayr�nt�lar�:
CPU: Intel Pentium 4 - 2.66 GHz
RAM: 512MB standart DDR Ram
Ekran: 15" XGA TFT LCD
Yongak�mesi: Intel 845, bkz. http://www.intel.com/design/chipsets/845/
Video/Graphics: 82845G/GL, yongak�mesiyle b�t�nle�tirilmi�, XFree86 i810 s�r�c�s�.
Bu yongak�mesiyle 3 boyutlu h�zland�r�lm�� grafik XFree86 ile desteklenmektedir.
CD Drive: DVD/CD okuyucu ve CD yaz�c� (IDE aray�z)
Networking: 10/100Mbit National Semiconductor DP83815 yongas�
Modem: Intel 82801 (Ek �ekirdek mod�lleri Linuxcertified taraf�ndan sa�lanmaktad�r)
Ses: Yongasetinin bir par�as�d�r, i810_audio s�r�c�s� ile �al��maktad�r.
USB: 4 port, USB 2.0 ehci , SD, MS ve MMC kartlar� i�in ayr�ca bir slot vard�r.
PCMCIA: tek PCMCIA port
Firewire: VIA IEEE 1394 OHCI
Di�er G/� Portlar�: Paralel port, PS2 portu, S-Video ��k�� portu, harici monit�r i�in 15 i�neli DB ba�lant�s�
OS: Redhat 9.0. Ek s�r�c�ler (�zellikle modemler i�in) y�klenmi� ve /root/lc2000 alt�na kopyalanm��t�r.
Disks�r�c�s�: 40Gb IDE
Di�er �zellikler: �cretsiz diz�st� bilgisayar �antas�
LC2410, RS232 seri portu ve disket s�r�c�s� yoktur. USB disket s�r�c�s� takabilirsiniz. BIOS, bu s�r�c�den a�ma �zelli�ine sahiptir.
Makina, masa�st� bilgisayarlardan tan�d���m�z AMI BIOS'a sahiptir. Bir �ok diz�st� bilgisayarda olmayan ayarlamalar� bu BIOS sayesinde yapabilirsiniz. Sa� tarafta LC2410'un a��lmi� halini g�rebilirsiniz.DDR Ram mod�l�n�, sabitdiski, so�utucus ile i�lemciyi ve pili g�rebilirsiniz.
B�y�k s�rprizlerden biri g�� y�netimi. BIOS, Redhat 9.0 taraf�ndan desteklenmeye ACPI g�� y�netim arabirimine sahip. Gelecekte desteklenecektir (bkz http://acpi.sourceforge.net/). ACPI'�n Linux deste�inin yaz�lmas� hala tamamlanamam��t�r. Bunu etkisi, pilin ne kadar sarj� oldu�unu bilememeniz ve bilgisayar� kapatmak istedi�inizde kendi g�c�n� kesmemesi. Ask�ya alma bunlardan ba��ms�z olarak nas�l oluyorsa �al���yor. LC2410 Fn+F1'e bast���n�zda kendisini ask�ya al�yor ve g�� d��mesine bir kere bast���n�zda a��l�yor.
Uzun s�re kullan�nca bilgisayar �s�n�yor. Is�nan k�s�m CPU civar� de�il de t�mle�ik farenin sa� k�sm�d�r. DVD/CD okuyucundan kaynaklan�yor gibi g�r�n�yor. Is�nm�� eller d���nda bir yan etkisi olmuyor gibi g�r�n�yor.
G�� y�netimi d���ndaki her�ey, �nceden y�klemnmi� Redhat 9.0 ile iyi �al���yor. 2.66 GHz CPU ve 512 Mb bellek ile diz�st� bilgisayar �ok h�zl�. ( Not: Kartokuyucu ve Firewire, elimizde testedebilece�imiz ara�lar olmad��� i�in test edilmedi.)
IBM Thinkpad 600e
Thinkpad 600e, ikinci el bir makinad�r (yenilenmi�). IBM, bu makinan�n �eritmini 1999'da b�rakt�. �ekil olarak makina iyiydi. 13' ekran� var. �yi ve kullan��l� bir makina. LC2410'dan daha k���k. �yi y�nlerinden biri de IBM'in Linux Thinkpad 600e sanaly�resi olmas� (makalenin sonundaki linklere bak�n�z). Bunun da �tesinde internette Thinkpad �zerinde Linux ile ilgili bir �ok kaynak bulabilirsiniz ( www.linux-thinkpad.org, linux thinkpad webring). Makina tabii ki biraz yava� ama her�ey destekleniyor ve Linux at�nda �al���yor. 400 MHz'lik bir CPU, bir diz�st� bilgisayarla yapal�abilecek hemen hemen her�ey i�in yeterli. Az bellek kullanmak i�in ICEWM gibi k���k bir pencere y�neticisi kullanabilirsiniz. Bu �ekilde takas alan� kullan�m�n� tamamen engelleyebilirsiniz ve mozilla gibi a��r bir uygulamay� �al��t�rabilirsiniz. Masa�st� uygulamar �al��t�ran bilgisayar�n s�rekli yan�t vermesi ve alg�lanan h�z� CPU'dan �ok takas alan�n b�y�kl���ne ba�l�d�r.
Makinam�z�n ayr�t�lar�:
Model: TP 600E 2645-4CU
CPU: Intel Pentium II/400 MHz
RAM: 288Mb
Ekran: 13.3" Active Color
Yongak�mesi: Intel 440BX
Video/Grafikler: NeoMagic 256, XFree86 neomagic s�r�c�s�.
Bu donan�m ile h�zland�r�lm�� �� boyutlu grafik m�mk�n de�ildir.
CD S�r�c�: CD okuyucu (IDE)
A� Kart�: 3com pcmcia card, 3c574
Modem: WinModem, mwave s�r�c�s� taraf�ndan destekleniyor
Ses: Cirrus Logic. Standart soundblaster s�r�c�s� tam olarka �al���yor ( CS4232 s�r�c�s� de �al���yor).
A�a��daki sat�lar� /etc/modules.conf dosyas�na koyabilirsiniz:
options opl3 io=0x388
options sb io=0x220 irq=7 dma=1
USB: 1 usb portu
Di�er G/� portlar� : paralel port, PS2 portu, 15pin DB harici monit�r ba�lant�s�, rs232
OS: Redhat 8
Sabit disk: 10Gb IDE
Harici bir disket s�r�c� i�ermektedir.
Test edilmeyen bir k�z�l�tesi arabirimi vard�r.
Thinkpad'deki BIOS neredeyse hi�bir�eydir. Bir�eyleri �ok zor ayarlayabiliyorsunuz. Bunun yerine IBM, PS2 ad�nda bir kolayl�k sa�lamaktad�r ve bununla birlikte her�eyi ayarlayabilirsiniz ( ekran kararma s�resi, IRQ...). Bu PS2 program�n� bir DOS a��l�� disketine kaydedebiliyorsunuz (makalenin sonundaki uttcpdos linkine bak�n). PS' ile yap�lan de�i�iklikler kal�c�d�r. Bunlar� bir kere ayarlay�n ve s�rekli kullan�n. Bununla birlikte Linux i�in de e�de�er bir program vard�r: tpctl.sourceforge.net
tcpt program� ve �ekirdek mod�lleri Linuxcertified taraf�ndan sa�lanm�yor. Bu ThinkPad 600e'nin bir di�er problemi de mimarisinin biraz eski olmas�d�r. IRQ payla��m� b�t�n dahili ayg�tlar aras�nda �al��m�yor (�rne�in modem, ses kart�, seri ba�lant�, usb vs.). Her�eyi ayn� anda �al��t�rmam biraz zaman ald�. Makinay� ald���mda modem ile a� kart� aras�nda IRQ �at��mas� vard�.
Sonu�
Linuxcertified'�n donan�m� Linux ile daha iyi b�t�nle�tirece�ini umuyordum. Web sitelerinde, b�t�n �zelliklerden bahsetmiyorlar. G�� y�netimi kendi markalar� ile birlikte �al��m�yor. Bu benim i�in bir s�rprizdi. Donan�m yine de kaliteli ve bu makaleyi okudu�unuz s�rada standart Linux �ekirde�i LC2140'�n ACPI BIOS'u i�in yeterli deste�i sa�layacakt�r.
Linuxceritified, e-posta g�r��meleri s�ras�nda genel olarak hemen cevap veriyordu. Size Linux diz�st� bir bilgisayar� Linuxcertified gibi bir firmadan alman�z� tavsiye ederim. G�� yinetimi ile ilgili sornunu ke�fettikten sonra makinay� geri verip param� alabildim. Linux y�kl� olmaya bir makina alman�z s�z konusu de�il.
Linkler
Bu yaz� i�in g�r�� bildiriminde bulunabilirsiniz
Her yaz� kendi g�r�� bildirim sayfas�na sahiptir. Bu sayfaya yorumlar�n�z� yazabilir ve di�er okuyucular�n yorumlar�na bakabilirsiniz.
<--, Bu say�n�n ana sayfas�na gider
2004-01-16, generated by lfparser version 2.43
![[LinuxFocus-icon]](../../common/images/logolftop_319x45.gif){kind=small}
