by Charles vidal Yazar Hakk�nda: Chairman of a gastronomical lug in Paris. Yazar, A��k Kod sisteminin ve GNU'nun ard�ndaki felsefeyi benimsemi�tir, ��nk� bu felsefe bilgi payla��m�na yard�mc� olmaktad�r. Yazar ayr�ca bo� zamanlar�nda saksafon �almaktan ho�lan�r. ��erik: Tarih HTTP protokol� Fonksiyonellik Sonu� Bu makale i�in g�r�� bildirme formu

Apache b�l�m I

�eviri : Kaan Erdemir

�zet:

Bu makale en �ok kullan�lan web sunucusu olan Apache hakk�nda olup iki b�l�m olarak haz�rlanm�� t�m anlat�m�n ilk k�sm�d�r. Bu b�l�mde, WWW 'nin k�sa bir tarihini tan�mlarken ikinci b�l�mde HTTP protokol�ne bir giri� yapaca��m.

Tarih

Apache, bu �cretsiz WEB sunucusu projesinin ismidir. Apache ismi hafif bir tart��man�n ortas�nda kalm��t�r. Baz�lar� ismin "a patchy server" 'dan geldi�ini iddia ederler ��nk� ba�lang��ta say�s�z yama(patch)dan olu�turulmu�tur (yine bir hacker takti�i :) ). Di�er bir kesim ise duruma daha ciddi bir hava ile yakla�maktad�r. Bu kesime g�re proje ismi Apache kabilesinden esinlenerek yarat�lm��t�r. Her durumda ortama y�ksek uyum g�c�ne sahip bir kabile!
Apache �u anda internette en �ok kulan�lan WEB sunucusudur. O, consortium w3 taraf�ndan standartla�t�r�lan HTTP protocol (1.1) 'e uyumludur.
1999 'da yap�lan bir Net sunucular� ara�t�rmas�, Apache WEB sunucusunun t�m sunucular i�inde %60,05 lik bir kullan�m pay�na sahip oldu�unu g�stermektedir.
Bir WEB sunucusu sunucu-istemci (anatar-kilit gibi) ikilisinin "sunucu" taraf�n� olu�turur. Bir sunucu "WEB istemcileri" 'den gelen istemlere yan�t verir. �rene�in, lynx WEB gezginlerinde oldu�u gibi :-).  

HTTP protokol�

1. �stem :



�� par�aya ayr�lm�� bir sat�rl�k yaz�d�r :

1. [istem tipi]
2. [URL]
3. [Kullan�lan protokol]
• GET, POST, HEAD, PUT, DEL, TRACE m�mk�n olan istem tipleridir.
• URL g�rmek istedi�iniz b�lgenin (domain ismini takip eden) yoludur. (�rne�in; www.linuxfocus.org bir domain ismi iken /Francais, Frans�z'lar�n haz�rlad��� giri� yayfas� i�in bir URL'dir.)
• Kullan�lan protokol   HTTP/1.0 yada HTTP/1.1 olabilir.
Bu basit yaz� sat�r�n� di�er �zel istem sat�rlar� takip edebilir.
2. 
   Cevap :



Cevap istem tipine ba�l� olarak bir g�vde ve bir ba�l�k k�s�mlar� olmak �zere olu�turulur.

>telnet www.linuxfocus.org 80 Trying 213.239.9.21... Connected to nova.linuxfocus.org. Escape character is '^]'. GET / HTTP/1.0 <return> <return> HTTP/1.1 200 OK Date: Mon, 27 Sep 1999 21:23:20 GMT Server: Apache/1.3.3 (Unix)  (Red Hat/Linux) Last-Modified: Sun, 26 Sep 1999 16:40:44 GMT ETag: "4b005-1616-37ee4c8c" Accept-Ranges: bytes Content-Length: 5654 Connection: close Content-Type: text/html <PAGE HTML>

Bu cevap ne diyor?
Telnet ile ba�lanma i�lemi tamamland�ktan sonra "GET / HTTP/1.0" istemine cevap verilmeye ba�lan�yor. �lk sat�r (HTTP/1.1 200 OK) kullan�lan protokol� ve sunucunun d�n�� de�erini g�steriyor (d�n�� de�erinin 400 den b�y�k olmas� bir hata oldu�una i�aret eder). Bu sat�r� tarih, sunucunun s�r�m numaras� , URL �zerinde yap�lan son de�i�ikli�in tarihi (ki bu tarih istemcinin URL 'de yer alan dosyalar�n zaten onun cache(gizli saklama b�lgesi) inde yer al�p almad���n� bilmesini sa�lar). "Content-Length" ifadesi g�nderilen cevab�n uzunlu�unu belirtir (benzer �ekilde bir CGI (Common Gateway Interface) beti�ine yap�lacak istemden al�nacak cevap b�yle bir ifade i�ermez) ve son olarak "Content-Type" ifadesi istemciye cevap verilirken kullan�lan MIME tipini g�sterir (text, html, images ...).

Bu tam olarak bir a��klama say�lmaz. Baz� sat�rlar hala bende gizli kald� ;-)
�imdi de bir hata durumunda neler olaca��na bakal�m :

>telnet www.linuxfocus.org 80 Trying 213.239.9.21... Connected to nova.linuxfocus.org. Escape character is '^]'. get / HTTP/1.0 <return> <return> HTTP/1.1 501 Method Not Implemented Date: Mon, 27 Sep 1999 21:22:03 GMT Server: Apache/1.3.3 (Unix)  (Red Hat/Linux) Allow: GET, HEAD, OPTIONS, TRACE Connection: close Content-Type: text/html

G�rd���n�z gibi, ba�l�k "HTTP/1.1 501 Method Not Implemented (HTTP/1.1 metodu yerine getirilemedi)" diyerek durumu yeterince a��klad� zaten ;-)
HTTP -bu �rnekte de g�rd���m�z gibi- ger�ekten �ok basit bir protokold�r.

>telnet www.linuxfocus.org 80 Trying 213.239.9.21... Connected to nova.linuxfocus.org. Escape character is '^]'. GET / < return > < return >

[www.linuxfocus.org 'dan gelecek olan index.html 'nin i�eri�i bu sat�rlar�n ard�ndan g�r�nt�lenecek]..

Apache sunucusunun i�inde neler oluyor ?
Telnet komutunu kullanarak www.linuxfocus.org (IP adresi 195.53.25.1) 'a 80. port(giri� kap�s� diyebiliriz herhalde :) ) 'undan ba�land�ktan sonra (port 80 http sunucular i�in standart port kabul edilir) sunucu her hangi bir istem i�in beklemeye ge�er. GET/ komutu ile beraber iki return(devam-enter) i�areti verirsiniz.
Neden iki return(devam) i�areti ?
�lk return i�aretinden sonra verilen son return i�areti sunucuya bo� bir sat�r g�nderir. Sunucu bo� sat�r� g�rd���nde istemin tamamland���n� anlar. Sunucu isteme istek dosyas� (index.html) ile cevap verir. TCP/IP ba�lant�s� istek dosyas�n� transferinden hemen sonra kapat�lacakt�r.

G�rd���n�z gibi, istemci ve sunucu aras�nda kullan�lan dil ger�ekten �ok basittir ancak HTTP/1.0 s�r�m� yerine HTTP/1.1 s�r�m�n� kulland���n�zda isteminiz i�in zorluk biraz artacakt�r.

GET / HTTP/1.0< return >

< return >

HTTP/1.1 200 OK

Date: Tue, 24 Aug 1999 22:25:11 GMT

Server: Apache/1.3.3 (Unix)  (Red Hat/Linux)

Last-Modified: Sun, 01 Aug 1999 11:50:52 GMT

ETag: "4b005-1462-37a4349c"

Accept-Ranges: bytes

Content-Length: 5218

Connection: close

Content-Type: text/html

<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.0 Transitional//EN"> 
....

fakat 1.1 'i kullanmak �u sonu�lar� verir :

GET / HTTP/1.1 <return >

< return >

HTTP/1.1 400 Bad Request

Date: Tue, 24 Aug 1999 22:24:59 GMT

Server: Apache/1.3.3 (Unix)  (Red Hat/Linux)

Connection: close

Transfer-Encoding: chunked

Content-Type: text/html

<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//IETF//DTD HTML 2.0//EN">

<HTML><HEAD>

<TITLE>400 Bad Request</TITLE>

</HEADBODY>

<H1>Bad Request</H1>

Your browser sent a request that

this server could not understand.<P>

client sent HTTP/1.1 request without hostname (see RFC2068 section 9, 
and 14.23): </P>

</BODY></HTML>

Yeni HTTP/1.1 protokol�n� kullanmak daha fazla bilgi alan� kullan�lmas�n� gerektirir. Bu protokol bir�ok sat�r �zerinden yap�land�r�lmaktad�r. Bu ilave sat�rlar daha kesin bilgiler iletilmesini sa�larken di�er yandan ileti�imin kalitesini y�kseltir.
��te bu protokol�n 1.1 s�r�m�d�r. Apache tak�m� titizlikle daha fazla fonksiyonellik sa�layacak yeni �zellikler pe�indedir. Belgeleme, sanal siteler (ayn� IP adresini payla�an siteler) ve bir�oklar� gibi...

�rnek :

GET / HTTP/1.0< return >

Host:www.linuxfocus.org< return >

< return >

[...]

Bu durum bir�ok istemci-sunucu �iftinde sorunsuz i�lemektedir. Sunucu istemi cevaplarken :
• Sunucu istemi cevapland�rmak i�in alt i�letimcilere ayr�l�r ;
• ve "as�l i�letimci" hala yeni istemleri cevap verebilmek �zere port 80 'i dinlemektedir.
• �steme alt birimler cevap verir.
 

Fonksiyonellik

Ana prensip bir WEB sunucusunun istemciye yaln�zca cevap g�ndermesidir. �stemci istemine kar��l�k yaln�zca cevap g�rmelidir.

WEB sunucusu WEB istemcisi ile sorgulanan URL (Uniform Request Locator) aras�nda bir aray�zd�r - bu �zet tabiki sunucunun yaln�zca URL i�in kullan�labilece�i anlam�na gelmez. Ayr�ca sunucu URI, URN bulmak i�inde kullan�labilir. Asl�nda basit�e hepsi ayn� �eylerdir - ve Apache sunucusu i�letim sistemi �zerinde �al��maktad�r.. WEB istemcisi kendi istemlerini g�nderir ve sunucuda isteme sunulabilecek uygun bir URL ile cevap verir.

�stemci taraf�ndan g�nderilen baz� istemler baz� durumlarda direkt olarak sunucu taraf�ndan cevaplanmaz. Sunucu istemi bir di�er programa aktarabilir ve program�n d�nd�rd��� d�n�� de�erini istemciye cevap olarak iletebilir. Bu duruma CGI betikleri �rnek olarak g�sterilebilir.

 

Sonu�

Apache 'nin nas�l �al��t���n� anlayabilmek i�in basit�e ba�ka bir HTTP sunucusuna telnet ile ba�lant� yap�n. Bu yolla sunucunun d�nd�rd��� cevaptan sitenin kulland��� sunucunun ismini g�rebilirsiniz.  

Bu makale i�in g�r�� bildirme formu

Her makale bir g�r�� bildirme sayfas�na sahiptir. Bu sayfa ile kendi yorumlar�n�z� iletebilece�iniz gibi di�er okuyucular�n yorumlar�na da ula�abilirsiniz :

G�r�� bildirme sayfas�

---

Bu WEB sayfalar� LinuxFocus Edit�r Tak�m� taraf�ndan haz�rlanmaktad�r. © Charles vidal LinuxFocus.org 2000 Linuxfocus 'a hata bildirmek yada bir yorum g�ndermek i�in buraya t�klay�n�z

�eviri bilgisi: fr -> -- Charles vidal fr -> en Frédéric Raynal fr -> en Alexandre Abbes

2000-05-01, generated by lfparser version 1.5