[LinuxFocus-icon]
Ev  |  Eri�imd�zeni  |  ��indekiler  |  Arama
Duyumlar | Belgelikler | Ba�lant�lar | LF Nedir
Bu makalenin farkl� dillerde bulundu�u adresler: English  Castellano  ChineseGB  Deutsch  Francais  Italiano  Nederlands  Turkce  

convert to palmConvert to GutenPalm
or to PalmDoc

[Photo of the Author]
taraf�ndan Katja Socher
<katja(at)linuxfocus.org>

Yazar hakk�nda:

Katja LinuxFocus'un Almanca k�sm�n�n edit�r�d�r. Tux'dan, film ve foto�raflardan ve denizden ho�lan�r. Ki�isel sayfas�na buradan ula��labilir. here.



T�rk�e'ye �eviri:
Tuba Civleko�lu <tubaci(at)be.itu.edu.tr>

��erik:

 

L'heure du Jazz++

[Illustration]

�zet:

Jazz, kendi m�zi�ini d�zenlemek ve bestelemek i�in bir�ok ilgin� �zellikleri olan bir midi d�zendir.

_________________ _________________ _________________

 

Y�kleme

Jazz++ �nceden derlenmi� paket yada kaynak kodu gibi haz�rd�r. Kaynak kodundan y�klemek ona ait bir ser�vendir. ��nk� y�klemek i�in gerekli olan hatal� bir wxwin-1.68E k�t�phanesinden yolumuzu bulmaya ihtiyac�m�z var.
Bununla birlikte �nceden derlenmi� a��klamalar� y�kleme kolayd�r ve ��yle ba�lar�z:
�ndirmek i�in ftp://ftp.jazzware.com/pub/jazz/stable/linux/jazz-bin-4.1.3.tar.gz
jazzware.com 'dan rpm a��klamas�n� kullanmaya �al��may�n. Sahtedir ve bir tar dosyas�n� y�klemek i�in sadece yaz� d�zenini i�ine al�r. Normal rpm dosyas� ile gelen avantajlara sahip olamayacaks�n.
1) Baz� dizinlere git ( ki�isel dizinin yada /usr/local/) ve jazz-bin-4.1.3.tar.gz 'yi a�:
tar zxvf /paketin/bulundu�u/yer/jazz-bin-4.1.3.tar.gz
2) Yaz�n�n sonunda bulunan jazz-bin-4.1.3_addon.tar.gz 'yi indir ve tar zxvf /paketin/bulundu�u/yer/jazz-bin-4.1.3_addon.tar.gz 'yi �al��t�r.
3) chmod 755 jazz-bin-4.1.3
chmod 644 jazz-bin-4.1.3/jazz.cfg
E�er �� ad�mdan sonra d�zenlemiyorsan, her kullan�c� bi�imi biraz de�i�tirecektir. T�m kullan�c�lar �� ad�mla kusurlu bir bi�im dosyas� elde ederler. Kullan�c�ya g�re bi�im yoktur.
�imdi jazz program�na bin/jazz 'dan ba�layal�m. "Melodi" �retmek i�in �al��an bir ses sistem d�zeni gerekmektedir. Alsa iyi bir tercihtir. (see the alsa article).
Ayn� zamanda kaynaktan y�klemeyi anlataca��m fakat, bunu yapmak i�in biraz tecr�beye ihtiyac�n olacak. Tan�m� burada bulabilirsin >here<
 

Ba�larken

�rne�in; bilgisayar�nda �nceden bulunan bir midi dosyas� y�kleyebilirsin(belki, ��nk� Rosegarden gibi bir not edit program�yla yazm��t�n.) yada bir d�� midi cihaz�ndan baz� m�zikleri kay�t edersin( jazz bunun i�in �ok say�da tercihe sahiptir. Fakat, ne yaz�k ki bir d�� cihaz gibi bir �eye sahip de�ilsen kendi ba��na �al��t�ramazs�n.) yada temiz bir sayfayla ba�layabilirsin.
Jazz, �ark�y� d�zenleyebildi�i gibi kendi m�zi�ini bestelemeni sa�lar.
Her zaman gerekli iki ana pencere vard�r: birincisi, t�m �ark�n�n yada par�alar�n�n �zerinde �al��may� sa�layan track penceresi ve ikincisi, tek notalar� ve olaylar� d�zenlemeyi sa�layan piyano penceresi. Onunla ba�layaca��m�z i�in �nce track penceresine bakal�m.
 

Eser Penceresi

[main window] [track settings]
�nce i�inde h�z yazan alan�n alt�ndaki isimsiz alanlardan herhangi birine sol fare ile t�klay�n�z. Yeni bir pencere a��l�r. Burada, se�ebilece�in �e�itli belgelerin bir listesini bulursun.
Ger�ekten, �ok say�da farkl� belgeler ve ayn� zamanda, �rne�in ku� c�v�lt�s�, telefon sesi, seabreeze gibi ilgin� olan sesler var.
Eser isminin alt�na, kendi eserinin ismini vermelisin, bu isim size hangi m�zik aleti oldu�una dair ve ayn� zamanda belki, �rne�in piyonan,melodin... i�in sa� ve sol el gibi, par�andaki b�l�mler hakk�nda baz� bilgiler vermelidir.
Ayr�ca, bu pencereye midi kanal yerle�tirirsin. 16 kanal var ve m�zik aletlerinin herbirinin kendi kanal� olmal�.�stedi�in kanal� se�ebilirsin, sadece 10 kanal davullar i�in ayr�lm��t�r. Bunun anlam�, 10 kanal i�in bir piyano se�ti�in zaman, bir davulun baz� �e�itli seslerini duyacaks�n demektir. Bu y�zden, e�er davullar� istiyorsan 10 kanal se�, aksi halde di�er kanallardan herhangi birini se�ersin!
Pencereyi tekrar kapad���n zaman, daha �nce t�klad���n alan�n i�inde eser ismi g�receksin. M'nin alt�nda solda, se�ti�in midi kanal� g�rebilirsin. E�er M'nin �zerine t�klarsan, T belli olacak ve say�lar de�i�ecek. T, sana bir eser numaras� verir.
Prg 'nin alt�nda, �imdi bir say� g�receksin. Se�ti�in m�zik aletinin say�s�d�r.
Prg alan�n�n solundaki k���k alana t�klad���nda, harflerin P 'den M 'ye S 'ye de�i�ir ve P 'ye geri d�ner. P playi g�sterir. E�er M 'ye de�i�tirirsen, eser sessizle�ir ve sadece di�er eserlerin hepsini duyars�n. S bunun tam tersidir. Solonun a��l�m�d�r ve sadece bir eser �al�n�r. E�er �ok y�nl� m�zik aletlerine sahipsen ve sadece bir tanesini yada hepsini duymak istiyorsan, �ok kullan��l�d�r.
B�y�k alanda, baz� bar kodlar� gibi yaz�lm�� m�zi�ini g�receksin. Temiz bir sayfayla ba�lad���n i�in, track penceresinin ara� �ubu�undaki �nemli tu�lara bakal�m: Tu� i�in
 

Piyano Penceresi

[piano window] Piyano penceresine ula�mak i�in, ya ara� �ubu�u tu�undaki piyano klavyesine t�kla yada e�er belli bir eser i�in piyano penceresini istersen, istedi�in eserin bar kod alan�nda sa�� t�kla.
Sol yanda, bir piyano klavyesi g�r�rs�n ve e�er fare ile �zerine t�klarsan, ses duyabilirsin. 10 kanalda bir davul se�ti�in takdirde, m�zik aleti yerine davul listesini alacaks�n ve seslerini dinleyebilirsin.(E�er piyano klavyesinde 10 kanaldaki davul isimlerinin listesi de�i�mediyse, piyano penceresindeki men�de Ayarlar-->Olaylar '� t�klayabilirsin ve " Show drumnames on drumtracks" i�aretleyin.
Sa�daki b�y�k alan i�ine notalar� eklemek i�in(tekrar bakaca��n bar kodu gibi), ekleme tu�una t�klamal�s�n (soldan d�rd�nc� ara� �ubu�u tu�u) ve sonra notalar�n bulunmas�n� istedi�in yere t�kla. Ara� �ubu�undaki sonraki d�rt tu�, ekledi�in notalar�n ne kadar oldu�unu belirler. Fakat, ayn� zamanda d�zenlemek istedi�in notalar�n �zerine el ile sa� t�klayarak d�zenleyebilirsin ve sonra fareyi bas�l� tutarak s�r�klemelisin.

Besten i�in yard�m almak i�in �rne�in Rastgele Ana Notalar� kullanabilirsin.
 

Armoni Taray�c�s�

[Harmony Browser] Eser penceresine geri d�n�n. Men�deki Misc-->Armoni Taray�c�s� 'n� t�klay�n ve yeni bir pencere a��l�r.
Armoni Taray�c�s�n� kullanman�n bir yolu, mevcut tonlar�n �zerine t�klamak. Be�endi�in tonlar�n �zerine t�klarken, shift tu�unu tutarak yinelenen melodinin i�ine be�endi�iniz birini yerle�tirin. E�er yinelenen melodide tonlar�n �zerine t�klarsan, tonlar piyano arabelle�ine ba�lan�r. �imdi piyano penceresine gitti�inde ve solu t�klad���nda, tonlar� buraya yerle�tirebilirsin.
Armoni Taray�c�s�na geri d�n�n. E�er Ayarlar-->Midi men�ye gidersen, Armoni Taray�c�s�ndaki tonlar�n akortlar�n� de�i�tirebilirsin. Bundan dolay�, al�ak veya y�ksek sesli tonlar�n olabilir.
Ayr�ca buraya, midi kanal yerle�tirebilirsen, m�zik aletleri i�in Armoni Taray�c�s� kullanmal�.(�nemli not: Bir�ok m�zik aletini kullanmak istedi�in zaman yerle�mi� kanaldaki m�zik aletleri gibi hepsi ses ��karacakt�r.)
Armoni Taray�c�s�n� kullanman�n bir di�er yolu; �nce piyano penceresine baz� tek notalar yerle�tirmek. E�er eser penceresinde bu notalar� se�ersen ve daha sonra Armoni Taray�c�s�nda D�zen-->��z�mle 'yi t�klarsan, tek notalar birlikte �al�nabilen bir notaya d�n��t�r�lecektir. Yinelenen melodi tonlar�nda g�rebilirsin ve �ark�na yap��t�rabilirsin.
�stedi�in notalar� se�mek i�in, farenin sol tu�unu t�klay�n ve fareyi �zerinde s�r�n. E�er, �imdiki pencerende g�r�nenden daha fazla se�mek istersen, se�erken shift tu�unu tutmal�s�n. Kaydettikten sonra se�imine devam edebilirsin.
 

Rastgele Ritim �reticisi

[Random Rhythm] Eser penceresinde rastgele ritmin olmas�n� istedi�in yeri se�in. Misc-->Rastgele Ritim 'i t�klayarak rastgele ritim �reticisini a��n.�ncelikle bir m�zik aleti se�melisin. Sonra pencerede g�rebildi�in di�er de�i�kenlerin hepsini yerle�tirebilirsin ve M�zik Aleti-->�ret 'i t�klayarak ritmi olu�turabilirsin. Bundan sonra, bitesiye kadar di�er m�zik aletleriyle devam edebilirsin.
Dinleyin. �ahsen, birka� sefer denenmesi gerekti�ini d���n�yorum. Bazen g�zel ritim verir, bazen de vermez. Rastgeledir ama kullanmak i�in caziptir.
Asl�nda belirtti�in de�i�kenler ihtimallerdir. �rne�in; bu zaman i�inde ritim alan�nda �al�nan bir m�zik aleti ihtimalini kesinlikle belirtirsin. Y�ksek de�erin anlam�, y�ksek ihtimaldir ve d���k de�erinki d���k ihtimaldir.
Belgelemede, her m�zik aletini iki kere belirleme �nerilir. Bir defa, birka� durum i�in y�ksek ihtimalleri ve bir defa bir�ok durum i�in d���k ihtimalleri se�ersin. Ger�ekten tamamen g�zel sonu� verir.
Ayr�ca, farkl� davullarda la notas�n� beraber �almak i�in, m�zik aleti grubunu belirleyebilirsin. Rastgele ritim �reticisini, diyalog kutusunun sa��nda g�rebilirsin. Not: Dinleyiciden �nce bir yard�mc� belirlemelisin.
 

Rastgele Arpej �reticisi

[Random Arpeggio] Bu ana notay� kullanmay� ilgin� buluyorum. Bir arpej, bir seferde bir nota �alan ton olarak tan�mlanabilir. Di�er ifadeyle, bir tonun b�t�n notalar�n� �al�nmas� yerine, hemen di�erinden sonra bir di�eri ayr� ayr� �ald�r�l�r. Bazen, ger�ekten g�zel sesler verir! �zellikle, �nce tonu di�er tracke kopyalanmas�n� be�eniyorum �yleki, tonlu ve arpejli bir eserim var. Genellikle, g�zel ses ��kar!

�imdi bunlar�n do�rultusunda �al�n. Ger�ekten, kolayl�kla olu�turabilece�in g�zel sesler ve ritimler sizi �a��rtacak.

�imdi, m�zi�in bir b�l�m�ne sahipsin, baz� k�s�mlar� d�zenlemek isteyebilirsin:
 

M�zi�inin D�zenlenmesi

Jazz++ 'da, be�endi�in m�zi�in par�alar�n� d�zenlemek i�in ger�ekten bir�ok imkan var ve burada hepsini tart��mayaca��z. Onun i�in birka� tanesine bakal�m:
 

Ekleme ve Tekrarlama

E�er, par�an�n ortas�nda bir yere baz� notalar� eklemek istiyorsan ve bunun i�in �ok yere ihtiyac�n varsa, kesip yap��t�rarak di�er notalarla yer de�i�tirebilirsin. �nce t�klay�n ve ta��mak istedi�in notalar� se�mek i�in farenin sol tu�unu s�r�kleyin, sonra men�de kese t�klay�n. �imdi yap��t�ra t�klad���nda ve fareni trackin �zerine hareket ettirdi�inde bir ok g�receksin. E�er sola t�klarsan, bu yere yap��t�r�l�r.
E�er bir k�sm�n�n tekrarlanmas�n� istersen, biraz �nce yap�lanlar�n ayn�s�n� yap�n, kesme yerine kopyalamaya t�klay�n.
Bir �eylerin tekrarlanmas�n�n di�er yolu, kopya etmeyi kullanmakt�r. �nce kopya etmek istedi�in yeri se�in. Sonra, eser penceresinde D�zenle-->Kopya Etme. �imdi kopyalaman�n ba�lamas�n� istedi�in yeri t�klamal�s�n. Bir diyalog kutusu a��l�r. Onu kapad�ktan sonra, kopya etmenin bitmesini istedi�in yeri t�klamal�s�n. E�er "Tekrar Kopya" 'y� i�aretlediysen, se�ilen k�s�m ama�lanan geni�li�i doldurmak i�in tekrarlanacakt�r. E�er "Yer Ekleme" i�aretlendiyse, m�zi�in di�er k�s�mlar�, yeni m�zik i�in sa�daki yerle yer de�i�tirilir.
Ayr�ca, �rnek gibi k�sm� kaydederek, di�er �ark�dan bir k�s�m� yeni �ark�ya ekleyebilirsin.(Dosya-->�rne�i Kaydet) Ve sonra Dosya-->�rne�i Y�kle ile yeni �ark�ya eklenir.
Bir �eyleri silmek i�in, D�zenle-->Sil 'e gidebilirsin. Diyalog kutusunda, silinen yer bo� bir alan b�rakmaya yada sa�dan m�zik aral���n� doldurmak i�in hareket etmeye karar verebilirsin.
 

S�ras�n� De�i�tirme

M�zi�inin par�alar�n�n s�ras�n� de�i�tirmek istiyorsan, �nce onlar� se�melisin, sonra eser penceresinde D�zenle-->S�ras�n� De�i�tir 'meye gitmelisin.
S�ras�n� de�i�tirmenin di�er yolu, Armoni Taray�c�s�n� kullanmakt�r. Be�endi�in baz� tonlar� se�ebilirsin. Sonra, eser penceresinde s�ras�n� de�i�tirmek istedi�in m�zi�inin k�s�mlar�n� se�ersin. Ve Armoni Taray�c�s�nda D�zen-->S�ras�n� De�i�tir 'i t�klay�n. M�zi�inin par�as�ndaki notalar�n, tonlar�n sesleri ile s�ras� de�i�tirilecektir.
 

Tempo Ayar�

[Tempo Adjustment] �al�nmas�yla, ba�l� oldu�u h�zla, m�zikteki par�alar�n ��kard��� farkl� sesler sizi �a��rtacakt�r. H�z� ayarlamak i�in eser penceresine gidin. Burada h�z alan�n� g�r�rs�n. Farenin sa� tu�unu t�klamak h�z� azaltacakt�, solu t�klamak h�z� y�kseltecektir.
�ark�ndaki sadece baz� k�s�mlar�n h�z�n� de�i�tirmek i�in, Piyano penceresinde Misc-->Tempoyu D�zenle 'yi t�klay�n. G�r�nen notalar�n alt�nda yeni bir alan g�rebilirsin. Burada, fareni istenilen tempo de�i�ikli�ine s�r�kleyebilirsin.(Baz� nedenlerden �t�r�; bazen, do�ru �al��mas� i�in Apply 'i t�klad�ktan sonra Misc-->D�zenle 'yi t�klamal�s�n.)
 

Seslerin De�i�imi

Piyano penceresinde Misc-->Sesleri D�zenle 'yi t�klay�n. M�zi�inin baz� k�s�mlar�ndaki tempo de�i�imi lie benzer �al���r. G�r�nen notalar�n alt�nda yeni bir alan g�receksin ve fareni istenilen ses de�i�ikli�ine s�r�kleyebilirsin.
 

Kre�endo/Dekre�endo

Bunun i�in, Piyano penceresinde h�z d��mesi Misc-->H�z D�zenle 'yi kullan�rs�n.


E�er yapt���n de�i�iklikleri be�enmezsen, kesinlikle a�ma tu�unu t�klayarak a�abilirsin.(M�sc-->A�)


Umar�m, Jazz++ hakk�nda baz� fikirler elde ettin ve dolay�s�yla �almak i�in beklemeyebilirsin! Guitar board, random shuffle generator... gibi ke�fedece�in bir�ok ba�ka �zellikler var ama kendin denemen keyifli olacakt�r.

E�len ve ho�lan!

 

Kaynaklar

Yard�m tu�una t�klad���n zaman, program�n �ok g�zel belgeleri olur. Ayr�ca buralardan da ara�t�rabilirsin.
 

Bu yaz� i�in g�r�� bildiriminde bulunabilirsiniz

Her yaz� kendi g�r�� bildirim sayfas�na sahiptir. Bu sayfaya yorumlar�n�z� yazabilir ve di�er okuyucular�n yorumlar�na bakabilirsiniz.
 talkback page 
G�rsely�re sayfalar�n�n bak�m�, LinuxFocus Edit�rleri taraf�ndan yap�lmaktad�r
© Katja Socher, FDL
LinuxFocus.org 		�eviri bilgisi:
en --> -- : Katja Socher <katja(at)linuxfocus.org>
en --> tr: Tuba Civleko�lu <tubaci(at)be.itu.edu.tr>

2002-09-23, generated by lfparser version 2.31