Ev  |  Eri�imd�zeni  |  ��indekiler  |  Arama

Convert to GutenPalm or to PalmDoc taraf�ndan Lorne Bailey <sherm_pbody(at)yahoo.com> Yazar hakk�nda: Lorne �ikago da ya��yor ve Oracle veritabanlar�ndan veri alma-girme konusunda uzmanla�m�� bir bilgisayar dan��man�d�r. Unix ortam�nda programlama yapmaya ba�lad���ndan beri, Lorne 'DLL Cehennemi' nden tamam�yla ka��nm��t�r. Halen Bilgisayar Bilimleri'nde y�ksek lisans� i�in �al��maktad�r. T�rk�e'ye �eviri: B�lent �ZDEM�R <bulentozdem(at)hotmail.com> ��erik: GCC Kurallar� Ba�lang��ta... �n-derleme Derleme Toplama Ba�lama �ki �nemli Anahtar Daha Hata Ay�klama �zet Referanslar Bu yaz� i�in g�r�� bildiriminde bulunabilirsiniz

GCC - her�eyin k�k�

�zet:

Bu yaz�, sizin C dilinin temellerini bildi�inizi varsayarak derleyici olarak gcc kullan�m�n� size tan�tacakt�r. Basit C kaynak kodlar�n�z i�in derleyiciyi komut sat�r�ndan �a��rabileceksiniz. Daha sonra, asl�nda neler oldu�una ve programlar�n�z�n derlenmesini nas�l denetleyebilece�inize h�zl�ca bir g�z ataca��z. Bu arada hata ay�klay�c�lar�n kullan�m�na da �ok k�sa de�inece�iz.

 

GCC Kurallar�

Serbest bir yaz�l�m�n kapal� ve tescilli bir derleyici ile derlendi�ini d���nebilir misiniz? Program�n�z�n �al��an k�sm�na neler olaca��n� nereden bilebilirsiniz? Herhangi bir 'arka kap�' veya Truva At� vir�s� olabilir. Ken Thompson, t�m zamanlar�n en b�y�k hack lerinden birinde, 'login' program�n�n i�ine bir arka kap� koyan ve derleyici kendisini derlemeye ba�lad���n� anlad��� zaman kendisini koruyan bir derleyici yazm��t�r. Bu t�m zamanlar�n klasi�ini, kendi tan�mlamas�ndan, bu adresten okuyabilirsiniz. �ansl�y�z ki, gcc var. Bir configure; make; make install yapt���n�zda, gcc sahne arkas�nda bir�ok a��r i�i sizin i�in yapmaktad�r. gcc'nin bizim i�in �al��mas�n� nas�l sa�lar�z? Bir kart oyunu yazmaya ba�layaca��z, ancak derleyicinin fonksiyonlar�n� gosterecek kadar�yla yetinece�iz. S�f�rdan ba�layaca��mdan, bir �al��t�r�labilir program yarat�labilmesi i�in derleyicinin neler yapmas� gerekti�ini ve bunlar� hangi s�rada yapt���n� anlamam�z gerekiyor. Bir C program�n�n nas�l derlendi�ine ve gcc'nin bizim istediklerimizi yapmas� i�in gereken se�eneklerine bakaca��z. Ad�mlar (ve bu ad�mlar� ger�ekle�tiren ara�lar) �unlard�r: �n-derleme (gcc -E), Derleme (gcc), Toplama (as), ve Ba�lama (ld).

Ba�lang��ta...

�lk �nce, derleyici nas�l �al��t�raca��m�z� bilmeliyiz. T�m zamanlar�n klasi�i olan ilk C program� ile ba�layaca��z. (Deneyimliler beni affetmek zorunda).

#include <stdio.h>

int main()

{
  printf("Hello World!\n");
}

Bu dosyay� game.c olarak kayded�n. Program�, komut sat�r�nda: yazarak derleyebilirsiniz. C derleyicisi, benimsenmi� olarak, a.out isimli �al��t�r�labilir program olu�turur. Bunu, ��yle �al��t�rabilirsiniz:

a.out
Hello World

gcc -o game game.c

game
Hello World

Bu noktada, �ok faydal� bir programa sahip olmaktan hayli uza��z. Bunun k�t� bir�ey oldu�unu d���n�yorsan�z, derlenmi� ve �al��an bir program�m�z oldu�u ger�e�ini an�msayabilirsiniz. Bu programa k���k k���k eklemeler yapt�k�a, program�n hala �al���r oldu�undan emin olmak isteyece�iz. �yle g�r�n�yor ki, her yeni ba�layan programc� 1,000 sat�rl�k kaynak kod yaz�p tek seferde d�zeltmeleri yapmak ister. Kimse, evet kimse, bunu yapamaz. �al��an k�c�k bir program yazars�n�z, de�i�iklikleri yapars�n�z ve tekrar �al��abilir hale getirirsiniz. Bu, tek seferde d�zeltmeniz gereken hata say�s�n� s�n�rlar. Art�, son olarak ne yapt���n�z� bildi�inizden, �al��mama durumunda nereye odaklanaca��n�z� bilirsiniz. Bu �al��aca��n� sizin d���nd���n�z, derlenen, ama �al��mayan bir�ey yapmaktan sizi al�koyar. Hat�rlay�n, derlenebilir olmas� dogru oldu�u anlam�na gelmez.

Bir sonraki ad�m�m�z oyunumuz i�in bir ba�l�k dosyas� olu�turmak. Bir ba�l�k dosyas� tek bir yerde, veri tipleri ve fonksiyon tan�mlamalar� i�in kullan�l�r. Bu veri yap�lar�n�n tutarl� bir �ekilde tan�mlanmas�n� sa�lar ki, b�ylece program�n her k�sm� her�eyi ayn� �ekilde tan�r.

#ifndef DECK_H
#define DECK_H

#define DECKSIZE 52

typedef struct deck_t
{
  int card[DECKSIZE];
  /* number of cards used */
  int dealt;
}deck_t;

#endif /* DECK_H */

Bu dosyay� deck.h olarak kaydedin. Sadece .c dosyalar� derlenebilir, bu y�zden game.c program�m�z� de�i�tirece�iz. game.c dosyas�n�n ikinci sat�r�na, #include "deck.h" yaz�n. Be�inci sat�ra, deck_t deck; yaz�n. Herhangi bir yanl�� yapmad���m�zdan emin olmak i�in yeniden derleyin.

gcc -o game game.c

Hata yok, problem yok. Derlenmezse, derlenene kadar uzerinde �al���n.

�n-derleme

Derleyici deck_t tipini nereden biliyor? ��nk� �n-derleme s�ras�nda, "deck.h" dosyas� "game.c" dosyas�na kopyalan�r. Kaynak kodun i�erisinde �nderleyici komutlar�n�n �n�ne # konulur. gcc'yi -E anahtar� ile kullanarak �n-derleyiciyi �a��rabilirsiniz.

gcc -E -o game_precompile.txt game.c
wc -l game_precompile.txt
  3199 game_precompile.txt

1. Derlenecek kaynak dosyas�na "#include" dosyalar�n� kopyalar.
2. "#define" sat�rlar�n� ger�ek de�erleri ile de�i�tirir.
3. �a��r�ld�g� yerlerdeki makrolar� yerine koyar.

Derleme

Bir ara ad�m olarak, gcc kodunuzu Assembly diline �evirir. Bunu yapmak i�in, kodunuzu parse ederek ne yapmaya �al��t���nuzu ortaya ��karmas� gerekir. E�er bir yaz�m(syntax) hatas� yapm�� iseniz, bunu size s�yler ve derleme durur. �nsanlar, hatal� olarak, bu ad�m� b�t�n i�lemin kendisi gibi alg�larlar. Ancak, gcc'nin daha yapaca�� �ok i� vard�r.

Toplama

as Assembly kodunu nesne koduna �evirir. Nesne kodu asl�nda CPU taraf�ndan �al��t�r�lamaz, ama �al��t���lmaya olduk�a yak�nd�r. -c derleyici anahtar� .c dosyas�n� .o uzant�l� bir nesne dosyas�na donu�turur. E�er

gcc -c game.c

#include <stdlib.h>
#include <stdio.h>
#include <time.h>
#include "deck.h"

static time_t seed = 0;

void shuffle(deck_t *pdeck)
{
  /* Keeps track of what numbers have been used */
  int drawn[DECKSIZE] = {0};
  int i;

  /* One time initialization of rand */
  if(0 == seed)
  {
    seed = time(NULL);
    srand(seed);
  }
  for(i = 0; i < DECKSIZE; i++)
  {
    int value = -1;
    do
    {
      value = rand() % DECKSIZE;
    }
    while(drawn[value] != 0);

    /* mark value as used */
    drawn[value] = 1;

    /* debug statement */
    printf("%i\n", value);
    pdeck->card[i] = value;
  }
  pdeck->dealt = 0;
  return;
}

Bu dosyay� shuffle.c olarak kaydedin. Kodun i�erisine bir hata ay�klama sat�r� koyduk, �yle ki, program �al��t�r�ld��� zaman, bu sat�r �retilen kart numaralar�n� yazacak. Bu program�n fonksiyona litesine herhangi bir katk� da bulunmayacak, ama neler oldu�unu g�rmek a��s�ndan �nemli. Hen�z oyunumuza yeni ba�lad���m�zdan fonksiyonumuzun �al���p �al��mad���n� anlamak i�in ba�ka yolumuz yok. printf sat�r� sayesinde �u anda tam olark ne oldu�unu anlayabiliriz, b�ylece destemizin do�ru da��t�ld���ndan emin olarak bir sonraki ad�ma ge�ebiliriz. �al��t���ndan iyice emin olduktan sonra, hata ay�klama sat�r�n� programdan ��kartabiliriz. Bu hata ay�klama tekni�i �ok ham g�r�nebilir, ama �ok k���k bir hareketle amac�m�za ula��yoruz. Daha geli�mi� hata ay�klay�c�lar� daha sonra tart��aca��z.

1. Bir parametreyi adresi ile fonksiyona gectik ki, bunu '&' (address of) operatoru sayesinde anlayabilirsiniz. Bu, fonksiyona de�i�kenin haf�zadaki adresini g�nderir, b�ylece fonksiyon de�i�kenin de�erini de�i�tirebilir. Evrensel de�i�kenleri de kullanabilirdik, ancak global de�i�kenler �ok nadir kullan�lmal�d�r. I�aret�iler C dilinin �nemli bir par�as�d�r, bu y�zden onlar� iyi anlaman�z gerekir.
2. Yeni bir .c doayas�ndan bir fonksiyon ca��r�m� yapiyoruz. ��letim sistemi herzaman 'main' isimli fonksiyonu arar ve program� �al��t�rmaya oradan ba�lar. shuffle.c dosyas�nda 'main' fonsiyonu olmad���ndan bu program� �al��t�ramay�z. Bu dosyay�, i�erisinde 'main' fonksiyonu olan ve 'shuffle' fonksiyonu �a��r�m� yapan ba�ka bir program ile birle�tirmeliyiz.

gcc -c shuffle.c

shuffle(&deck);

gcc -o game game.c

/tmp/ccmiHnJX.o: In function `main':
/tmp/ccmiHnJX.o(.text+0xf): undefined reference to `shuffle'
collect2: ld returned 1 exit status

Ba�lama

Ba�lay�c�,ld, daha once as ile olu�turulmu� nesne kodunu al�r ve onu

gcc -o game game.o shuffle.o

Ba�lay�c� shuffle fonksiyonunu shuffle.o nesnesinden bulur ve �al���r dosyaya ekler. Nesne dosyalar�n�n g�zel taraf�, fonksiyonu tekrar kullanmak istedi�imizde, t�m yapmamiz gereken "deck.h" dosyas�n� eklemek ve shuffle.o nesne dosyas�n� yeni �al���r dosyan�n i�ine koymaktan ibarettir.

Bunun gibi kodun yeniden kullan�m� herzaman kar��la��lan bir durumdur. Hata ay�klama sat�r� olarak kulland���m�z printf fonksiyonunu kendimizin yazmamamyzyn sebebi, ba�lay�c� bu fonksiyonun tan�mlamas�n� #include <stdlib.h> dosyas�nda bulur ve (/lib/libc.so.6) C k�t�phanesinde bulunan nesne koduna ba�lar. Bu yolla, ba�kas�n�n yazd��� �al��an bir fonksiyonu kullan�p kendi problemlerimizi ��zmekle u�ra�abiliriz. Ba�l�k dosyalar�n�n sadece veri ve fonksiyon tan�mlamalar�n� i�ermesinin sebebi de budur. Normalde, nesne dosyalar�n� veya k�t�phanelerini ba�lay�c�n�n �al���r dosyaya koymas� i�in yarat�r�z. Kodumuzla ilgili bir problem olu�abilir, ��nk� ba�l�k dosyam�za herhangi bir fonksiyon tan�mlamas� koymadik.

�ki �nemli Anahtar Daha

-Wall anahtari, butun dil yaz�m ikazlar�n�, kodumuzun do�ru ve m�mk�n oldu�u kadar ta��nabilir oldu�undan emin olmamiz i�in etkin hale getirir. Bu anahtar� kullanarak kodumuzu derledi�imizde, �unun gibi bir�ey g�r�r�z:

game.c:9: warning: implicit declaration of function `shuffle'

void shuffle(deck_t *pdeck);

Yayg�n olarak kullan�lan ikinci bir derleyici se�ene�i optimizasyondur. -O# (i.e. -O2). Bu derleyiciye hangi seviyede optimizasyon yapaca��m�z� s�yler. Derleyici, kodun daha h�zl� �al��abilmesi i�in bir �ok h�nere sahiptir. Bizimki gibi minik bir program i�in fark� anlamayabiliriz, ama b�y�k programlar�n farkedilir �ekilde h�zl� �al��mas�n� sa�layabilir. Buna heryerde rastlayabilisiniz, o y�zden ne anlama geldi�ini bilmeniz gerekiyor.

Hata Ay�klama

Hepimizin bildi�i gibi, program�m�z�n derlenebiliyor olams�, onun istedi�imiz �ekilde �ali�aca�i anlam�na gelmez. B�t�n numaralar�n bir kez kullan�ld���ndan emin olmak i�in:

game | sort - n | less

gcc -g -c shuffle.c game.c
gcc -g -o game game.o shuffle.o

�zet

Bu makale, sizlere, C programlar�n�n derlenmesi ve hatalar�n�n ay�klanmas� konusunda k�sa bir tur sundu. Derleyicinin ge�ti�i ad�mlar� ve bu ad�mlar�n ger�ekle�mesi i�in gcc'ye verilen anahtarlar� inceledik. Payla��lan k�t�phanelerin ba�lanmas�na bak�p, hata ay�klay�c�lara bir giri�le bitirdik. Ne yapt���n�z� o�renmek i�in daha �ok �al��maya gereksinim var, ama �mit ederim bu makale do�ru ad�mla ba�lanmas�na hizmet eder. Daha geni� bilgiyi, gcc, as ve ld nin man ve info sayfalar�ndan bulabilirsiniz.

En �ok �eyi, kod yazarken o�renirsiniz. Pratik i�in, bu makaledeki kart program�n� kullanarak bir blackjack oyunu yazabilirsiniz. Hata ay�klay�c� kullan�m� o�renmek i�in biraz zaman ay�r�n. KDbg gibi bir GUI ile ba�lamak daha kolayd�r. Her seferinde biraz fonksiyonalite eklerseniz, o�renme i�ini halletmi� olursunuz. Hat�rlatma, program�n�z� daima �al���r halde tutun.

Tam bir oyun yazmak i�in gereksiniminiz olan �eylerden baz�lar�n�n listesi.

• Oyuncu tan�mlamas� (i.e. deck_t yi player_t olarak tan�mlayabilirsiniz).
• Belirli bir oyuncuya belirli say�da kart da��tmak i�in bir fonksiyon. Bir sonraki ka��d� nereden da��taca��n�z� takip edebilmek i�in 'dealt' say�s�n� artt�rmay� unutmay�n. Bir oyuncunun elinde ka� tane kart oldu�unu takip etmeyi unutmay�n.
• Oyuncunun ba�ka ka��t istemesi durumunda biraz etkile�im.
• Oyuncunun elini g�steren bir fonksiyon. card degeri % 13 (0 da 12 ye kadar), suit degeri / 13 (0 dan 3 e kadar).
• Oyuncunun elinin de�erini belirleyen bir fonksiyon. As'lar�n kart s�ra numaras� 0 d�r, 1 veya 11 de�erlikli kullan�labilir. Krallar�n kart s�ra numaras� 12'dir, ve 10 de�erliklidir.

Referanslar

• gcc GCC GNU Compiler Collection
• gdb GNU Debugger
• KDbg KDE'nin Kullan�c� Grafik Hata ay�klay�c�s�
• Award Winning Compiler Hack Ken Thompson'un b�y�k derleyici g�venlik a����

Bu yaz� i�in g�r�� bildiriminde bulunabilirsiniz

2002-03-04, generated by lfparser version 2.27