yazar Andre Pascual Yazar hakk�nda: Industrial Graphics Artist �imdi bilgisayar tabanl� grafik tasar�m� i�in ��retmen olarak �al���yor. Bilgisayar bilimleri ve 3B grafikler ana konular� olu�turuyor. ��erik: Ted Nedir? Kimler neyi nas�l okur? Hangi fontlar? TED nas�l geli�tirilir? Fonksiyonlar �zet Talkback formu

Ted'i Ke�fetmek

�eviri : Ceyhun Elmas

Abstract:

Windows'dan Linux'a de�i�emeyen ana bile�enler aras�ndaki veri al��veri�leri herzaman bu iki ortam i�in zor olmu�tur. Resim verilerinde herhangi bir sorun bulunmazken Microsoft Office verileri icin bu sorun gecerliligini koruyor.

StarOffice 5.2 olduk�a ba�ar�l� bir bi�imde Word ve Excell dosyalar�n� a�abiliyor ancak genellikle insanlar olduk�a a��r �al��an StarOffice'de b�yle bir uygulamaya ba�lamaktan, bir dosyaya g�z atmaktan ya da basit word dosyas� �zerinde de�i�iklik yapmaktan �ekiniyorlar.

Burada TED resmin i�ine giriyor.

Ted Nedir?

Bir Wysiwyg s�cc�k i�lemcidir.Mark de Does taraf�ndan geli�tirilmi�tir. [email protected]. TED basit bir yaz� edit�r� de�ildir.Evet, �pk basit bir Motif aray�z� ,�ok az say�da ikonu, ve birka� fontu var...fakat herg�n �al���r , �abucak size g�r�nt�y� verir, yaln�zca i� yapar hem de iyi i� yapar....Birlikte g�rece�iz...

TED buradan y�reye�ekilebilir : <ftp://ftp.nluuq.nl/pub/editors/ted> ya da <http://www.de-does.demon.nl> ya da <http://www.nllgg.nl/Ted/>. TED ikilitaban ya da kaynak kod bi�imiyle sa�lan�yor. Son s�r�m� 1,9 MB (ted-2.8.src.tar.gz) b�y�kl���nde ve �al��abilmesi i�in Motif gerekiyor. Deneyimlerimle Lesstif.0.88-9 �r�n�n�n �ok iyi sonu�lar verdi�ini g�rd�m. Program �al��t�r�ld�ktan sonra 1 MB b�y�kl���nde bir �al��abilir dosya olu�uyor.�stelik Ted Amerikan �ngilizcesi i�in s�zc�k kontrol� yapabiliyor. Fark� s�zl�kleri farkl� diller i�in ayr� ayr� y�reye�ekebilirsiniz. TED, RPM olarak da sa�lan�yor.

Ted yaln�zca bir bi�imdeki dosyalar� okuyabilir.(fakat 3 farkl� bi�imde yazabilir ): RTF bi�imi, Rich Text Format olarak da bilinir, en b�y�k avantaj� ortam ba��ms�z olmas�d�r ve sozcuk i�lemci olarak isimlendirilen her program taraf�ndan okunabilir. Font b�y�k���, tipi (kal�n,yat�k ...) ve di�er �zellikler bu bi�im taraf�ndan saklan�rlar. Onun yerine �al��malar�n�z� Word �zellikli DOC bi�imiyle ya da gereksiminize g�re RTF bi�imiyle olu�turabilir ve di�er Linux uygulamalar�na sorunsuz bir �ekilde aktarabilirsiniz.

Kim neyi nas�l okur?

WordPad ile haz�rlanm�� bir RTF ve DOC bi�imli dosya al�n. Her ikisini Linux'da okumak istiyoruz. Ayn� dokuman GTS i�inden RTF bi�imiyle PressWork 2 olarak kaydedilmi�. Teorik olarak 3 benzer dosyay� da a�abilmeliyiz.

Resim 1 WordPad aray�z�. Ayr�nt�lar� g�r�nt�lemek i�in resmi klikleyin.

RTF ve DOC dosyas�n� StarOffice, WordPerfect8, Maxwell, Abiword ve Ted ile a�may� deneyece�iz...

Sonu�lar:

-StarOffice DOC ve RTF 'yi kusursuz okudu ve Helmet'in BibleScript fontunu kulland�. Yaz�n�n bi�imi korundu.
-WordPerfect RTF'yi okuyor : Font Univers taraf�ndan Arial ile de�i�tirildi, Courier taraf�ndan Courier 10cp , Times ve BibleScript CG Times. T�m bile�enler (Courier font b�y�kl��� d���nda) ve bi�im korundu. DOC dosyas� RTF ye oranla daha ba�ar�l� d�n��t�r�ld�.
-Maxwell (S�r�m 0.53) Windows dosyalar�n� okumuyor, yaln�zca (ve yaln�ca k�t�) Linux RTF dosyalar�n� okuyor. DOC dosyalar�n� d�zg�n okuyamasa bile bu se�enek sa�lan�yor.
-Abiword (S�r�m 0.75 beta) RTF ve DOC 'u hatas�z okuyor.
-Ted Windows-RTF'yi kusursuz okuyor ve fontu Helvetica'n�n BibleScript'i ile de�i�tiriyor fakat fontun kal�nl��� korunuyor. Ayn� zamanda herhangi bir Linux uygulamas�n�n RTF dosyas�n� da okuyabiliyor.

Resim 2 WordPad verisi ile Ted'i g�steriyor ve bu �n g�sterim �ok ba�ar�l� i�leniyor. Ayr�nt�lar i�in resimi klikleyin.

Hangi Fontlar ?

Ted y�klemeden sonra 4 font i�eriyor.Bunlar : Times, Helvetica, Courier ve Symbol. Bunlar Adobe'un metrik fontlar� ve AFM bi�iminde sa�lan�yor. Prensipte Ted her font �e�idini kullanabilir. Linux-dosyasistemi /usr/share/enscript ve /usr/share/ghostscript alt�nda a�a� yap�s� �eklinde bir �ok font i�eriyor. Ayr�ca �zel font b�y�kl�klerini i�eriyor ki bu b�y�kl� Ted ile maksimum 18 punto olarak geliyor.Courier italic ve the Courier bold-italic fontlar� gibi.

Ne yazik ki bir �ok denememe ra�men yaln�zca Utopia, New Century SchoolBook ve Palatino fontalr�n� /usr/local/afm ve Ted ile kullanabildim. 8 ile 64 punto aras�ndaki farkl� b�y�kl�kleri ba�ar�yla kullanabildim. Bunlar yaln�zca bir ka� font ��nk� bu �� font Times New Roman 'a benziyor ve ��nk� Helvetica ve Arial en bilinen fontlara benzerler. Bu durum Word ile ba�layan bir dokuman �zerinde �al���ld��� izlenimi uyand�r�yor. Bu fontlar Windows alt�nda en fazla kullan�lanlar�d�r.

Resim Ted i�inde fontlar� g�sterir. Ayr�nt�lar i�in resmi klikleyiniz.

RTF bi�iminde sa�lanan fontlar� ve di�er programlarla nas�l ele alabilece�inizi g�rebilirsiniz. Resim 4, AbiWord dokumanlar�n�z� nas�l okuya��n�z� g�sterir.Bunu Ted ile kar��la�t�r�n. picture 3: impressive.

Ted'in dokumanlar� , TeDocument.rtf ismiyle ve 712 KB b�y�kl���nde. �ngilizce olan bu dokumanda AFM fontlar�n�n nas�l y�klenece�i anlat�l�yor. Fontlar�n �o�u text bi�imiyle a��klan�yor. Bunlar�n dosyalardaki sat�r sonu sembollerinden(ctrl-z) temizlendikten sonra kullan�lmas�nda yarar var. A��klamalar kolay anla��l�r bi�imde olu�turulmu�.

TED nas�l geli�tirilir ?

Font eklemek kesinlikle b�y�k bir geli�im.

Ted �ok kolay bir �ekilde daha renkli ve s�sl� bir hale getirilebilir. Qt ya da GTK daha zordur.
Bununla birlikte baz� de�erler kodusz de�i�miyor.Y�klemede Ted Ted.ad.sample ismiyle �agr�lan bir dosyaya /usr/local/info alt�na kopyalan�yor. Bu i�inde a��klamalar olan bir kaynak dosyas�. Bunu kendi aln�n�za kopyalay�n ve ismini ted yap�n.

Bunu standard font, birimler, sayfa b�y�kl���, �er�eveler, standard s�zl�k, men� giri�leri ve daha pek �ok �ey i�in kullanabilirsiniz...

As�l Ted.ad.sample dosyas� �ngilizce fakat ben bunu Frans�zcaya �evirdim ve isteyenlere bunu sa�layabilirim. �stelik sizi di�er dillere �evirmek i�in y�reklendirebilirim.

Resim 5 'de, Ted, Frans�zca baz� Dialog kutucuklar�yla g�r�n�yor. Ayr�nt�lar i�in resmi klikleyin

Fonksiyonlar

A�a�� ok y�nl� men�y� a�mal�s�n�z.Burada Ted 2in neler yapabilce�i g�r�n�r. E�er Ted'in bir ikon �ubu� olacaksa bu g�zel bir d���nce olacakt�r.Insert men�s� a�ag�daki 6 nesneyle yaz�n�z� zenginle�tirmek i�in �ok ilgin� olanaklara sahiptir.

- resim vekt�r ya da bitmap resimleri eklemek i�in. Ted 13 farkl� resim bi�imini destekliyor. .ico, .bmp, .wmf Windows'un kulland��� bi�imlerdir ve elbette dokuman tranferlerini kolayla�t�r�yor. Ted resimlere tek bir karaktermi� gibi davran�r. 8 hareketli nokta resmin �evresinde g�r�n�r ve buralardan resmin b�y�kl�kleri de�i�tirilebilinir. Bu noktalar fare ile resime iki defa kliklendi�inde g�r�nmez olurlar.

Resim 6, TED'de imajlar.Ayr�nt�lar i�in resmi klikleyin.

Bir �nceki �rnekte s�rpriz olarak �ahinin b�y�kl���n� de�i�tirdim (imaj vekt�r format�ndayd�). Bitmap olan alt�n Tux'a sayg�larla... Genelde imajlar�n do�al b�y�kl�klerinin de�i�tirilmesi �nerilmez ��nk� g�r�nt� kalite kayb�na u�rayacakt�r.

- Symbol sembol tablosundan �zel semboller eklemenize yarar. Kolayl�kla sembole klikleyerek ve ard�ndan "insert" 'e basarak sembolu o an kursorun oldu�u konuma ekleyebilirsiniz.

Resim 7, semboller. Ayr�nt�lar i�in klikleyin.

- Hyperlink hyper link eklemize yarar.
- Bookmark yaz�ya bookmark ekler.
- File: ile yaz�ya RTF dosyas� ekleyebilirsiniz.
- Table: Ted ile tablo olu�turabilirsiniz.

Format men�s� paragraflar�n bi�imini de�i�tirmek i�in kullan�l�r. 3 konumu vard�r: Sol, Sa� ve Merkez. Di�er s�zc�k i�lemcilerden bildi�imiz "both left" ve "right justified margins" burada sa�lanmaz. Bu men�de paragraf�n ba��na ve sonuna bo� bir sat�r ekleyebilirsiniz. Di�er t�m paragraflar� etkileyebilecek bi�im kurallar� olu�turabilirsiniz.

Tools men�s�nde 6 farkl� �zelli�i de�i�tirebilirsiniz :

-Font Tool: Font se�imi, b�y�kl���, kal�l��� ve di�er �zellikler i�in ayr�lm�� bir k�s�md�r. Burada de�i�ikli�i etkin yapmadan �nce nas�l g�r�nd���ne bakabilirsiniz.
-Find yaz� bulma ve de�i�tirmeye yarar. -Spelling: Dil kontrol� yapar, /usr/local/ind/Lang.ind dosyas�n� s�zl�k olarak kullan�r. Neredeyse t�m Avrupa dilleri i�in s�zl�k bulunuyor. Kaynak dosyas� ile kullanaca��n�z s�zl��� se�ebilirsiniz. Bunu d���nda y�kleme s�ras�nda da se�ebiliyorsunuz.
- Page Setup sayfan�n boyutlar�n� d�zenlemek i�in kullan�l�r.
- Insert Symbol sembol ve �zel karakterleri eklemek i�indir.
- Table Tool tablo olu�tumak ve tabloya yaz� eklemek i�in bir �ok �zellik i�erir.

Resim 8, Ted'de tablo. Ayr�nt�lar i�in klikleyin.

Ted ayn� zamanda az say�da Mail, Hyperlinks ve Bookmark gibi fonksiyonlar i�erir. Dosyay� HTML bi�imiyle keydetmek istedi�inizde son ikisi �ok ilgin�tir. HTML bi�imiyle kaydetmek i�in File men�s�nden Save to giri�ini kullan�n. Burada .txt ve .html olarak kaydedebilirsiniz. Ted dosyalar� bu bi�imlere d�n��t�rmesine kar��n yaln�zca RTF dosyalar�n� a�abilir ve okuyabilir.

Ted �stelik html dosyas�n� kaydetti�iniz yere imajlar� da kaydedebilir. Bunun i�in .img ismiyle bir dizin olu�turur ve GIF ya da JPEG dosyalar�n� i�erir. E�er toto.html ismiyle kaydederseniz imajlar toto.img dizini alt�na yerle�tirilecektir. Tablolar, linkler ve di�er referanslar ba�ar�yla hmtl bi�imine d�n��t�r�lecektir.

Bu ger�ekten iyi!

Ted di�er �zellikleri sunar m�? Cevap evet, fakat e�er bunu kendiniz test ederseniz bu �ok daha iyi olacakt�r. Text, RTF ya da HTML dosyas�n� Ted 'den do�rudan elektronik ileti olarak yollayabilirsiniz. Ted Netscape ile ileti�im kurabilir ve kopyala/yap��t�r gibi �zellikleri di�er X11 uygulamalr�ndan da yapabilirsiniz.

�zet

Ted �ok kullan��l� ve parlak bir ara�t�r. Kullan�m� olduk�a rahat ve tutarl�d�r.(2.5 ve 2.8 s�r�m�nde test ettim) 2.5'da del tu�uyla bo� sat�rlar� sildi�inizde uygulama kapan�yordu ancak bu hata 2.8 s�r�m� ile giderilmi�.
Otomatik kaydetme �zelli�ini g�rmek isterim, sol+sa� paragraf s�tun d�zl��� ve kolonlarda yaz� gibi �zellikleri de. .Bunlar�n d���nda yaz�lar imaj �zerinde otomatik olarak kalabilirse g�zel olacakt�r. Bu �zellikler de eklenirse
Ted k���k bir masa�st� yay�n yaz�l�m� olacakt�r.

Ted'in GTK ve QT'yi de (GTed and KTed) destekliyor olmas� ve TED masa�st�ne eklenmesi g�zel olacakt�r.
Ted zaten �ok iyi bir yaz�l�m ve ger�ek i�ler yapmak i�in g�venle kullan�labilir. Bu makale ve yazd���m di�erleri Ted ile yaz�ld�. Yay�nc�lar kendi kulland�klar� yaz�l�mlara �evirmede asla bir problemle kar��la�mad�lar.

Bu yaz� i�in Talkback formu

2000-11-19, generated by lfparser version 2.2