Ev  |  Eri�imd�zeni  |  ��indekiler  |  Arama

Convert to GutenPalm or to PalmDoc taraf�ndan André Pascual <apascual(at)club-internet.fr> Yazar hakk�nda: �nceleri end�stri tasar�mc�s� olan yazar, �imdilerde �retim profes�rl��� yapmakta ve BDG (BDG=Bilgisayar Destekli Grafik) ��retmektedir. Masa�st� yay�nc�l�k ve tasar�m ve �zellikle de �� boyutlu grafik, yazar�n ilgi alanlar�ndan biridir. T�rk�e'ye �eviri: Erdal MUTLU <erdal(at)linuxfocus.org> ��erik: �ns�z Freefont ve Sharefont'lat�n y�klenmesi Sonu�lar True Type kullan�m� Desenler Yaratmak Sonu� Bu yaz� i�in g�r�� bildiriminde bulunabilirsiniz

Freefont, TrueType Gimp ile desenler

�zet:

LinuxFocus i�in yazd���m "Gimp ile Pseudo 3D" ve "Gimp ile Alev Efektleri" yaz�lar�, bir�ok e-ileti almama neden oldu, �zellikle de �ng�r�len �rnekler. Ger�ekte bunlar, yeni ba�layanlar i�in zor gelebilir. Deneyimli bir Linux kullan�c�s�n�, eksik bir yaz�tipi veya desen durduramaz. Sonu�ta o bunlar� bulur ve gerekli yerlere y�kler. Herkes bir zamanlar acemiydi, ayr�ca Linux'un baz� alanlar�nda kim acemi de�il ki? Dolay�s�yla bu yaz� yeni ba�layanlara y�neliktir.

�ns�z

Bu yaz�n�n haz�rland��� sistemler Mandrake 8.0 ve Gimp 1.2.1 dir. E�er, kulland���n�z sistemlerin s�r�mleri fark� ise, dizin yap�lar� ve men�leri yaz�da kullan�landan farkl� olabilir. E�er, �yle ise, belli baz� yap�land�rma dosyalar�nda de�i�iklik yapmak gerekebilir.
Yaz�lan karakterlerden s�zederken font ve stil kelimelerini de�i�imli olarak kullanaca��m. Dolgu desenleri, sadece desen veya motif olarak adland�raca��m. XFree86 resmi ad�n� kullanmak yerine, sadece X diyece�im.
Linux alt�nda dosya y�netimi i�levini, derinlemesine bilgi sahibi olmadan, yerine getirmesini sa�layan, Midnight Commander yerine MC diyece�im. DOS alt�ndaki Norton Commander veya Xtree Gold kullan�c�lar� ile Windows alt�ndaki WinCommander kullan�c�lar�, kendilerini tan�d�k bir b�lgede hissedeceklerdir. �nemli olan �al��an bir �ey yapmak, kar���k ve �al��mayan bir �ey yapmaktan herzaman daha iyidir.

Freefont ve Sharefont'lat�n y�klenmesi

Genellikle, scr�pt-fu'lar, benimsenmi� de�er olarak, de�i�ik da��t�mlar�n y�klememi� olabilece�i yaz�tiplerini kullanmaktad�r. Bu yaz�tipleri iki paket halinde gelmektedir : Freefont ve Sharefont. �lk olan� serbest olarak da��t�lmaktad�r. �kincisi ise, shareware lisans� ile da��t�lmaktad�r. Ancak, her ikisi de �ok ilgin�tir ve ku�kusuz, X'in g�r�nt�s�nde �nemli farkl�l�klar yaratmaktad�r.

1. Resim

Bu iki paketi, Christoph Lameter'a bu arada te�ekk�r, .tgz olarak a�a��daki adreste bulabilirsiniz :
http://ibiblio.org/pub/Linux/X11/fonts/, (ibiblio daha �nceden metalab veya sunsite adlar�n� ta��yordu). Bu fontalar�, bazen �e�itli bilgisayar dergileriyle birlikte gelen CD'lerde bulabilirsiniz. S�zgelimi bu fontlar, Linux Magaz�ne France'�n 9. say�s� ile birlikte gelen CD'de /Gimp/fonts adl� dizinde yer almaktad�r.
Bunu �rnek olarak al�rsak, fontlar� y�klemek i�in a�a��daki ad�mlar� izleyiniz:

• 1.1 CD "mount" edin
• 1.2 MC'yi �al��t�r�n
• 1.3 Sa� pencerde CD'deki /Gimp/fonts dizinine veya dosyalar� nereye �ektiyseniz oraya gidin.
• 1.4 Sol pencerede (tam tersi de yap�labilir), /usr/X11R6/lib/X11/fonts dizinine gidin .
• 1.5 Se�mi� oldu�unuz dizine, F5 fonksiyon tu�unu kullanarak, freefont.tgz ve sharefont.tgz dosyalar�n� kopyalay�n�z.
• 1.6 Dosyalar� a��n�z (F2 tu�u ile a��lan men�de, s�k��t�r�lm�� olan dosyalar� bir dizine a�abilirsiniz).

E�er, bu se�enek men�n�zde se�ili de�il ise, MC'den F10 fonksiyon tu�unu kullanarak ��k�n. ��kt���n�z pencere kopyalanm�� dosyalar�n oldu�u pencere olmal�d�r. E�er, a�a��dakileri .bashrc dosyas�na yazma zahmetine katlan�rsan�z : mc () MC=`/usr/bin/mc -P "$@"`; [ -n "$MC" ] && cd "$MC"; unset MC ;
kendinizi se�ilmi� olan dizinde bulacaks�n�z. Veya dizine,
cd /usr/X11R6/lib/X11/fonts
komutu kullanarak gidebilir ve orada
tar xvfz *.tgz
komutunu kullanarak, kopyalanm�� olan paketleri a�abilirsiniz.

B�ylece, freefont ve sharefont ad�nda iki dizin olu�turulacakt�r. .tgz paketlerini art�k silebilirsiniz.
Freefont 79, Sharefont ise, 22 adet font i�ermektedir.

2. Resim

Ayr�ca her dizinde, fontlar�n �zelliklerini X pencere sistemine tan�tmak i�in, fonts.dir ad�nda bir dosya olacakt�r. Bunun anlam�, bu dosyay� yaratmak i�in mkfontdir komutunu �al��t�rman�z gerekmemektedir.
X'in bir dahaki �al��t�r�lmas�nda bu fontlar da y�klenecektir, ama �nceden bunu s�ylemeniz gerekmektedir. Eski Linux da��t�mlar�nda, a�a��daki sat�rlar�, /etc/X11/XF86Config dosyas�ndaki "Files:" b�l�m�ne yazman�z gerekiyordu:
FontPath "/usr/X11R6/lib/X11/fonts/freefont"
FontPath "/usr/X11R6/lib/X11/fonts/sharefont"
Ancak, Mandrake 8.0 font sunucusu kullanmaktad�r. Font sunucusuna chkfontpath ile font eklemek i�in :

chkfontpath --add /usr/X11R6/lib/X11/fonts/freefont/
chkfontpath --add /usr/X11R6/lib/X11/fonts/sharefont/ komutlar� kullan�labilir.
Font sunucusunu yeniden �al��t�rmak i�in :

/etc/rc.d/init.d/xfs restart
komutu kullan�labilir.

Yukar�daki komutlar�, grafik ekran�nda iken, yani metin ekran�ndan (console) de�il, herhangi bir terminal (rxvt, kvt, wmterm ...) kullanarak uygulayabilirsiniz. Ancak, fontlar hemen kullan�ma haz�r olmayacakt�r, yani X'i yeniden ba�latmadan fontlar y�klenmeyecektir. E�er, X'i yeniden ba�latmadan fontlar� kullanmak istiyorsan�z, a�a��daki komutlar� uygulaman�z gerekecektir:
xset fp+ /usr/X11R6/lib/X11/fonts/freefont
xset fp rehash
xset fp+ /usr/X11R6/lib/X11/fonts/sharefont
Xset fp rehash  

Sonu�lar

Fontlar�n y�kl� olup olmad���n� ��renmek i�in :

xlsfonts | egrep 'sharefont|freefont'
veya xfontsel yada KDE font y�neticisini �al��t�rabilirsiniz.
Fontlar art�k t�m (asl�nda de�il) X uygulamalar� taraf�ndan kullan�labilir. Fontlar� a�a��daki gibi bir tablo i�erisne koymak istiyorsan�z :
xtns> Script-Fu> Utils> Font Map.
komutlar�n� �al��t�rman�z gerekecektir.
�nemli: bu affetmeyen bir ara�t�r. Font isimlerini yazarken yapaca��n�z tek hata sonucunda, ba�a d�nmeniz gerekecektir. Bunu �nlemenin en iyi yolu, Gimp ile birlikte KDE font y�neticisini �al��t�rmakt�r. B�ylece, font ad�n� font y�neticisi penceresinden g�r�rken, �rnek penceresinden de fontun g�r�nt�s�n� elde edebilirsiniz. 3. Resim'de birden fazla font �rne�i g�rebilirsiniz.

3. Resim

True Type kullan�m�

Bu yeni fontlar ilgin�tir, ama belkide sizin bilgisayar�n�zda Windows b�l�m� de var ve dolay�s�yla True Type fontlar. E�er, bilgisayar�n�zda Windows yoksa, True Type fontalr� a�a��daki ba�lant�lardan �ekebilirsiniz. http://hugemcgriffin.com/fonts/a/, http://www.fontguy.com/, http://www.freepcfonts.com/index.html, ... Bunlar� kullanmak m�mk�nd�r.
En son Linux da��t�mlar� bu fontlar� kullanmaktad�r, ama Mandareke 5.3 gibi eski da��t�mlar de�il.
Ancak, ��z�m vard�r. True Type font kullanabilmek i�in a�a��daki adresten �ekip, derledikten sonra elde edece�iniz tek bir program olan Xfstt (Derlendikten sonra yakla��k olarak 130 Kb lik programd�r) dir : ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/X11/fonts/.

Size gerekli olan Xfstt-0.9.10.tgz (yakla��k 80Kb) (veya daha yeni s�r�m�) d�r. S�r�m numaralar�na dikkat ettiyseniz, program�n hen�z geli�tirme a�amas�nda oldu�unu g�receksiniz, ancak gayet iyi �al��maktad�r.
Program�n derlenmesine ge�meden �nce, True Type fontlar�n saklanaca�� dizinleri yaratmak gerekmektedir (mkdir /usr/share/fonts/truetype/ veya MC'de F7) Daha sonra, fontlar� bu dizine kopyalay�n�z veya Windows alt�nda bulunan dizine sembolik ba�lant� yarat�n�z (MC'de F9 tu�u ve daha sonra sembolik ba�lant� i�in gerekli olan dosya). Benim yap�land�rmamda, /usr/share/fonts/truetype/ dizininde winfonts adl�, /mnt/Win98/windows/fonts dizinini g�steren bir sembolik ba�lant� vard�r. Buradaki /mnt/Win98, Windows b�l�m�n�n mount edildi�i b�lmedir.
Program�n derlenmesine art�k ge�ebiliriz. Program� dosyalar�n� a�t���n�z dizine (/tmp/xfstt0910) ge�in ve a�a��daki komutlar� �al��t�r�n: make xfstt && make install
Derleme bitti�inde, xfstt ad�nda bir dosya olu�makta ve /usr/X11R6/bin dizinine kopyalanmaktad�r. Geriye kalan tek �ey, font sunucusuna True Type fontlar�n nerede oldu�unu s�ylemek kal�yor:
xfstt --sync --dir /usr/share/fonts/truetype
Bunun sonucunda /usr/share/fonts/truetype dizininde iki adet dosya olu�acakt�r. Biri ttinfo.dir, di�eri de ttname.dir d�r.
Font sunucusunu �al��t�rmak i�in : xfstt --dir /usr/share/fonts/truetype & komutunu �al��t�r�n�z.
Ancak, y�kleme siras�nda sanki hi�bir�ey olmam�� gibi g�z�kecektir. Bu fontlar metin ekran�nda de�il sadece X'te kullan�labilir. X'te kullanabilmek i�in, X sunucusuna onlar� kullanmas� gerekti�ini s�ylemeniz gerekmektedir. Bunun i�in :
xset +fp unix/:7100
komutu �al��t�rman�z gerekmektedir.
Daha sonra, True Type fontlar�n kullan�mda olup olmad�klar�n�, "xlsfonts | grep ttf-" komutuyla veya xfontsel veya KDE font y�neticisi ile denetleme yapabilirsiniz. Bu fontlar X alt�nda �al��an t�m (hemen hemen) programlar taraf�ndan kullan�labilmeleri gerekmektedir. StarOffice5'de StarDraw, StarImpress ve StarCalc kullan�bilirken StarWriter ile birlikte ne hikmetse kullan�lamamaktad�r. Belkide bir ayar yapmak gerekmektedir, ancak ben nas�l yap�laca��n� bulamad�m. Herneyse, 4. resimde de g�r�ld��� gibi, bu fontlar� Gimp ile kullanabiliyorsunuz. Ayr�ca, Gimp'te freefont eklentisi (plugin) de vard�r. E�er, bu eklenti sizde y�kl� ise, Gimp alt�nda True Type fontlar� kullanmak i�in ba�ka bir yola daha sahip oluyorsunuz. Bu eklenti sayesinde Gimp alt�nda True Type fontlar�n� kullanabiliyorsunuz, ancak xfstt'de oldu�u gibi X alt�ndaki di�er uygulamalar kullanam�yor.

4. Resim

#!/bin/sh
xfstt --sync --dir /usr/share/fonts/truetype
xfstt &
xfstt +fp unix/:7100

�kincisi ise,:

#!/bin/sh
xset -fp unix/:7100

Bu benim kulland���m ��z�md�r ve �al��maktad�r.  

Desenler Yaratmak

Desenler (resimler) .pat bi�iminde kaydedilmi� bitmap dosyalar�ndan ba�ka bir �ey de�ildir. Desenler Gimp alt�nda "paint pot" arac�l�yla y�zey kaplamas�nda kullan�lmaktad�r. Bunlar� /usr/share/gimp/1.2/patterns/ dizininde bulabilirsiniz. Yeni yarat�lan desenleri bu dizine kopyalarsan�z, di�er t�m kullan�c�lar da bunlardan yararlanabilirler. E�er, kendi ev dizininde ~/.gimp/patterns dizinine kopyalarsan�z, sadece siz kullanabilirsiniz.

Diyelim ki 5. resimi, arka duvar ka��d� resmi olarak kullanmak istiyoruz.

5. Resim

Bunu yapmak i�in resmi al�p, yan yana yap��t�rarak yapabilirdik. Ancak, bu olduk�a uzun bir i�lem ve de hatalara yol a�maktad�r : desenler en yak�n pixele do�ru kayd�r�lacakt�r! En iyisi bu i�i Gimp'e b�rakmak. Gimp'in deseni kullanabilmesi, dosyan�n .pat bi�iminde olmas� gerekmektedir.
E�er, elinizdeki desen dosyas� bu bi�imde de�il ise, a�a��daki ad�mlar� izleyerek, bunun �stesinden gelebilirsiniz:

• Aday deseni Gimp'e y�kleyiniz.
• Yukar�da belirtilen dizinlerden birine, dosya bi�imini a�a��daki gibi belirterek kaydediniz:
  resim �zerindeyken, farenin sa� tu�una bas�n ve s�ras�yla > Save as> By extension> Pat > ~/.gimp/patterns/Tux1.pat> se�in.
• Kaydetmeden �nce, Gimp size bu desene bir isim vermenizi isteyecektir. Bu isim dosya ad� i�in verilen ad de�ildir, Gimp'in desene verdi�i bir isimdir. Benimsenmi� de�ier olarak, desen ismi GIMP Pattern d�r. Bizim desenimimiz Tuxdor olsun.

Gimp'ten ��k�n, ��nk� deseni, ancak Gimp'i yeniden ba�latt�ktan sonra kullanabileceksiniz.
Ara� kutusunda (tool box) File>Dialogs>Patterns t�klay�n�z. T�m desenleri g�r�p se�ebilece�iniz bir se�im kutusu kar��n�z gelecek. E�er, herhangi �rnek bir desinin �zerine t�klarsan�z, deseni o an i�in b�y�t�lm�� olarak g�receksiniz. Ayr�ca, kullan�mdaki desen se�ti�iniz desen olacakt�r.
Tuxdor ad�ndaki deseni bulunuz. Desenlerin s�ralan��� abcsel oldu�undan, Tuxdor'u listeninin sonuna do�ru bulacaks�n�z. File>New>Width 288 Height 286 (4 desenin s��abilece�i kadar yer) ile yeni �al��ma alan�n� yarat�n.
Renk veya desen se�ili iken, Fill tu�una iki kez ard arda t�klay�n ve kaplama yapaca��n�z deseni se�in.
Bo� resim alan�n�n herhangi bir yerine t�klayarak, alan�, alt�n sar�s� Tuxdor ile kaplanacakt�r:

Figure 6.

Ancak, sonu� estetik olarak o kadar da ho� g�z�km�yor. Desenler aras�ndaki ge�i�ler olduk�a velirgindir. Bunun nedeni desenin kendisindedir, ��nk� bu desen arkaplan olarak d��enmek i�in tsarlanmam��. Hadi bunu de�i�tirelim. 5. Resmi tekrar a��n ve farenin sa� tu�una basarak
>Filters> Map> Make Seamless, se�in ve i�te yeni resim.

7. Resim

Yeni olu�an deseni Tux.pat olarak ayn� yere kaydedin ve ad�n� da TuxTile koyun. Gimp'ten ��k�p, tekrar girdikten sonra 432x392 pixel boyutlar�nda yeni bir resim a��n. Bu alan� TuxTile deseni ile doldurun. ��te �imdi, desen aras�ndaki ge�i�ler kayboldu, ancak resimn askeri bir g�r�n�m� var (Deseni kullanaca��n�z yere g�re bu uygun gelebilir.). Ancak, resmin kalitesi bir �ncekine g�re art�� g�stermi�tir.

8. Resim

Ancak, baz�lar�n�z daha yumu�ak bir resmi tercih edebilir. Bunun i�in uygun bir desene gereksinim vard�r:

• 5. Resmi tekrar a��n
• Resmin �zerindeyken, farenin sa� tu�una basarak > Filters > Map> Illusion> 8> se�in.
• B�ylece, yeni bir resim elde etmi� oluruz.

9. Resim

• Bu resmi ayn� yere Tux3.pat olarak kaydedin ve ad�n� da TuxIllus koyun.
• Gimp'ten ��k�p tekrar girin ve 432x392'lik bir yeni resim alan� a��n.
• Yeni alan� TuxIllus deseni ile doldurun.
• Evet, art�k Tuxlardan olu�an bir kolonimiz var. Size de �ekici geldi mi? Asl�nda bu zevk meselesi.

10. Resim

Sonu�

Son resim'de Gimp ile birlikte gelmeyen fontlardan neler yap�labilece�ini g�stermektedir. Metin Script-Fu ile yarat�lm��t�r. Ger�i, bunu elde etmek biraz zaman ald�, ama bunu herkes yapabilir. Bunu i�in gerekli olan tek �ey, yaz�l�m�n sundu�u �zellikleri ke�if etmek ve eylenmektir.  

Bu yaz� i�in g�r�� bildiriminde bulunabilirsiniz

2001-11-22, generated by lfparser version 2.21