<--  | Ana Sayfa  | Eri�imd�zeni  | ��indekiler  | Arama

Jürgen Pohl <sept.sapins(at)verizon.net> Yazar hakk�nda: J�rgen Pohl, R&D m�hendisi ve US Pacific Coast'da teknik �evirmen olarak �al���yor. T�rk�e'ye �eviri: �zcan G�NG�R <ozcangungor(at)netscape.net> ��erik: SalStat - �statistik Program� Giri� SalStat ne yapabilir? Parametrik ve parametrik olmayan testler burada birle�tirimi�tir: ��kar�m �statisti�i SalStat ile Nas�l �al���yoruz? SalStat'� Edinme ve Y�kleme SalStat'� ki�iselle�tirme Sonu� Kaynaklar Bu yaz� i�in g�r�� bildiriminde bulunabilirsiniz

Neyin �statisti�ini Yapmak �stersiniz? �zet: �o�u istatistik paketi, kendi alanlar�nda ezici olarka g�r�n�rler, kullan�c�y� �ok zor ��renme yoluna iterler, �o�u da �ok pahal�d�r. Bununla birlikte, �ok gereksinimi olanlar i�in uygun ba�ka se�enekler var: B�y�l� istatistk d�nyas�n�n s�rlar�na yeni ba�layanlar i�in oldu�u kadar a��r� ayr�nt�l� ticari paketlerin fazla bo�ucu geldi�i ki�iler i�in de. SalStat, aran�lan alternatiflerden biridir - yazar�na a��k-kod yazd��� i�in te�erkk�r ediyorum, yani : �cretsiz! Di�er bir avantaj�: Program ortamdan ba��ms�zd�r ve kullan�m� �ok kolayd�r. Python'da yaz�lm��, bununla birlikte bu dil ile ilgili �n bilgi olmadan da kullan�labilir. _________________ _________________ _________________

SalStat - �statistik Program�

Giri�

Yarat�c�s�n�n deneyimleri �zerine kurulmu� olan programda, programc�, istatisti�e yeni ba�layanlar�n �o�unun i�ine d��t��� zor durumun fark�ndaym��: yeni edinilmi� bilgileri geni�letmek i�in (ya da yaln�zca kendi �devlerini ya da projelerini yapmak yerine), elde edebilece�in, bilgisayar�na y�kl� ve kullan�m� kolay bir istatistik program�na sahip olmak �nemlidir. Bu d���nce ile Alan James Salmoni SalStat'� geli�tirdi ve GNU lisans� alt�nda yay�nlad�. Program�, kendi ana sayfas�ndan elde edebilirsiniz.

SalStat ne yapabilir?

Ne yaz�kki bu yaz� istatisti�e bir giri� niteli�inde de�ildir. 'Kaynaklar' k�sm�nda bu konu hakk�nda baz� bilgileri bulabilirsiniz. A�a��da �izelgede, SalStat'�n �retti�i baz� istatistik ve test listeleri var:

Parametrik ve parametrik olmayan testler burada birle�tirimi�tir:

��kar�m �statisti�i

SalStat ile Nas�l �al���yoruz?

SalStat'a bir g�z atmadan �nce bilgisayar�n�za y�klemelisiniz, ama buna daha sonra girece�iz. �nce kar��la�acaklar�n�zla ilgili biraz fikir vermek istiyorum.
Program� a�t���n�zda �u iki pencere ile kar��la��rs�n�z:

A�a��daki ekran resimlerinde �nde olan ilk pencere ('salSat Statistics' ba�l�kl�) bir�ok �al��ma tablosu benzeri veri giri� h�crelerini g�sterir: Buraya analiz edilecek �rneklerimizin verilerini girece�iz. Pencerenin en �s�tnde s�radan bir ara��ubu�u var - t�kland���nda a�a�� do�ru a��lan se�ebilece�imiz bir fonksiyonlar listesi ��kar.

• File: Bildi�imiz men�.
  
• Edit: Yine bildi�imiz men� ancak tablonuza sat�rlar ve s�tunlar ekleyebilirsiniz:
  
  
  
  
• Preferences: �statisti�e ait biraz fazla ayr�nt�ya iniyoruz.
  
  
  
  Burada sizin giri�lerinizle e�le�ecek olan tablonuzun h�crelerini, iste�inize g�re ayarlayabilece�iniz ara�lar� bulursunuz. �nemli olan bir nokta, kendi istatisti�iniz i�in ya da testiniz i�in �zel de�i�kenler tan�mlayabilirsiniz.'Variables'� t�klay�nca a�a��daki pencere a��l�r ve her s�tun i�in de�i�ken isimlerini girebilirsiniz:
  
  
  
  
• Preparation: Burada hangi istatisti�i istedi�imizi se�ebiliriz. Se�ebilece�imiz uzun bir liste vard�r ve sadece istedi�iniz istatistik kutusunu i�aretleyiniz ya da hepsini se�iniz. Analiz etmek istedi�iniz verinin oldu�u s�tunu i�aretlemeyi unutmay�n�z (var olmayan veriyi analiz edemezsiniz...):
  
  
  
  
• Analyze: Verileriniz �zerinde �al��acak olan test �e�idini buradan se�ebilirsiniz.
  
• Graph: �u anda bir i�levi yoktur.
  
• Help: Burda genel veya bir konuya �zel bilgi bulabilirsiniz.
  

Ba�lang��ta bo� olan ikinci pencere ('SalStat Statistic - Output' ba�l�kl�) �al��t�r�lm�� olan testin istatistik sonucunu g�sterir.

Hi�bir�ey b�yle bir program�n �zerinde oynayabilece�iniz verilerle birlikte gelmemesinde daha korkutucu olamaz, ama program� yazan ki�i, bilinen sonu�lar� olan bir dosyay� (testreport1.txt) programa ekleyecek kadar bilgeliik g�stermi�tir. Basit�e test verilerini tablonuza girin ve g�rmek istedi�iniz istatistik ya da test �e�idini se�in ve "Okay" d��mesine bas�n. Sonu�lar ��k�� ekran�nda g�r�necektir. A�a��daki pencereler s�ras�yla i�lenir:

1. Verileri "SalStat Statistics" penceresinin A,B,C s�tunlar�na girdik. Veriler testreport1.txt dosyas�ndan geldi.
   
2. Sonra "Analyse" arac�na geldik ve burada "One Condition Test"i se�tik.
   
3. 'One condition Test' penceresi a��ld�. Testimizin �zelliklerini se�tik.
   • 'Select Column to Analyse': 'A'y� se�tik.
   • 'Choose Test(s)': 't-test''i se�tik.
   • 'Select Descriptive Statistics': 'Sum', 'Mean', 'Standard Deviation', 'Range' ve 'Skewness''� se�tik
   • 'Select Hypothesis': 'Select Hypothesis': Varsay�lan 'Two tailed''i se�tik.
   • 'User Hypothesised Mean': Test i�in sadece bir tahminde bulunduk ve 12300 de�erini se�tik.
     
   • 'Okay' d��mesine bast�k.
   
   

�nceden bo� olan 'SalStat Statistics - Output' penceresi (a�a��daki ekran resminde, solda), testin sonucunu g�sterir.

SalStat'� Edinme ve Y�kleme

Program, kendi sayfas�ndan indirilmeyi beklemektedir. �e�itli i�letim sistemlerine uygun se�enekler sunulmaktad�r. Ben porgram� iki farkl� i�letim sistemi y�kl� iki makinaya y�kledim. Ayr�ca, kaynak kodu da indirilebilir. Belki programlama (Python) becerilerinizle hava atmak istersiniz, kim bilir? Y�klemeyi denemeden �nce, l�tfen 'Basic Users Guide-Temel Kullan�c� K�lavuzu'nu okuyun. SalStat ana sayfas�nda 'Documentation' b�l�m� alt�nda bulabilirsiniz. Klavuz, y�kleme ile ilgili a��k bilgiler vermektedir, burada bunlar� tekrar etmeyece�iz. L�tfen ana sayfaya bir g�z at�n.

SalStat'� ki�iselle�tirme

SalStat'�n �ok kullan��l� bir di�er �zelli�i, kullan�c�lar�n kendi betiklerini yazabilmleridir. ��lermleri otomatikler�tirme, kendi testlerini olu�turma, vb. yapmak olas�d�r. 'Help' arac�n� ana par�as� olan program klavuzunda, bunun nas�l yap�laca��n� ayr�nt�l� olarak bulabilirsiniz ('Scripting and Making Your Own Tests'). Bir bak�n, betik yazmayla ilgili �ok yard�mc� bir tan�t�m. Kullan�c�y�, betik yazmaya te�vik ediyor. 'Analyse'�n son arac� ile, a�a�� do�ru a��lan listeden 'Scripting Window [Betik yazma penceresi]'u se�ebilirsiniz- kendi beti�inizi girebilirsiniz: K�lavuzda verilen �rnekleri deneyin, sizi bu bu �zellikleri kullanmaya ikna edecektir.

Baz�lar� i�in k���k bir engel var: Program, Python ile yaz�lm��. Ciddi bir ki�iselle�time yapabilmek i�in bu dili ��renmelisiniz. �ansl�y�z ki Python, a��k bir dildir, yani �cretsiz. Onu Python sayfas�ndan, �ok geli�mi� talimatlar�yla (yeni ba�layandan uzman�na kadar) indirebilirsiniz. Python ile u�ra�mak istemiyorsan�z onu oldu�u gibi kullanabilirsiniz ama birazc�k Python bilgisiyle programdan elde edece�iniz fayday� fazlas�yla art�rabilrsiniz.

Sonu�

SalStat, kolay kullan�m g�z �n�ne al�narak yaz�lm��t�r. Kullan�c� bir listeden istedi�i istatisti�i ya da testi �al��t�rabilir. K�lavuz, b�t�n testlerin a��klamalar�n� veriyor ve hatta kendi sonu�lar�n�n de�erleri �zerinde baz� ipu�lar� da i�eriyor. Genel olarak, ne yaz�k ki, temel istatistik bilgisine sahip oldu�unuzu ya da bunu edinme a�amas�nda oldu�unuz var saymaktad�r.

Bir uyar�: Kariyerinize, bu program ile elde etti�iniz sonu�lar� kullanan �mit verici bir bilimadam� olarak ba�lamadan �nce yazar�n �nerilerine kulak verin ve yararl�l���na onu test ederek kendinizi ikna edin. �statisti�e yeni ba�layanlar, kitaplarda bir �ok �rnek bulabilirler - mevcut bulunan verileri SalStat'a y�kleyin ve sonu�lar� g�r�n. Program� indirdi�inizde gelen test dosyas� (testreport1.txt), di�er programlarla elde edilmi� sonu�lar� kar��lat�rman�za olanak verir.

Kaynaklar

• Clay Helberg taraf�nda haz�rlanm�� bir istatistik koleksiyonuna buradan ula�abilirsiniz.
• �evrimi�i Statsoft kitaplar�na buardan ula�abilirsiniz. Statsoft, ticari istatistik programlar�ya tan�n�r.
• Uluslararas� �statistik Enstit�s�
• European Union taraf�nda �nerilen �okdilli m�kemmel bir s�zl�k
• David S. Moore ve George P. McCabe tafaf�ndan yaz�lm�� '�statistik Al��t�rmalar�na Giri�'. Bu konuda �ok kullan�lan g�zel bir kitap. Halk k�t�phanesinde buldu�um s�r�m�nde, bir CD i�inde kitapta bulunan �o�u e�itici �rneklerin verileri bulunuyor. Al��t�rmalar�n ayn� �rnek verileri ve sonu�lar� yazar�n ana sayfas�nda �cretsiz olarak bulunuyor. Bu kitab�n kullan�lm���n�, �nternet �zerinden kitap satan yerlerden �ok ucuza buldum (5$).

Bu yaz� i�in g�r�� bildiriminde bulunabilirsiniz

2004-05-04, generated by lfparser version 2.43